MY KTEO

Παρασκευή 12 Ιουνίου 2020

Δημοψηφίσματα & ενεργειακές κοινότητες για τις ΑΠΕ


Χθες πραγματοποιήθηκε Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κύμης Αλιβερίου με προτασσόμενο θέμα την εγκατάσταση και νέων ανεμογεννητριών (α/γ) εντός των γεωγραφικών ορίων του Δήμου.
Οφείλω να σημειώσω ορισμένα πράγματα για τα αιολικά πάρκα. Ναι πρέπει να ξεφύγουμε από τα
ορυκτά καύσιμα και κυρίως το λιγνίτη και το πετρέλαιο προκειμένου να μειώσουμε το ανθρακικό μας αποτύπωμα. Όμως οι κύριοι φυσικοί απομειωτές του CO2 της ατμόσφαιρας είναι τα δάση, οι υδατοσυλλογές και οι θάλασσες και δεν μπορούμε να τα θυσιάζουμε προκειμένου να βάλουμε ανεμογεννήτριες προκειμένου να μειώσουμε το CO2 και ειδικά σε περιοχές Natura, Ramsar, Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά και Καταφύγια Άγριας Ζωής. Είναι σαν να κυνηγάμε την ουρά μας όταν η άστοχη χωροθέτησή τους μπορεί να αποβεί αρνητική για τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον.
Οι α/γ έχουν κύκλο ζωής 20-25 χρόνια, δουλεύουν μεταξύ 3-6 Bf και απαιτούν συμπληρωματικά έργα και δίκτυα καλωδίων υψηλής τάσης, που σε πολλές περιπτώσεις περνούν μέσα από δασικά οικοσυστήματα, όπου ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι μεγάλος. Τα δε υλικά από τα οποία αποτελούνται δεν είναι και τόσο φιλικά ως προς το περιβάλλον καθώς χρησιμοποιούνται υποξειδικά χρώματα, σίδερα, πετρελαιοειδή και σπάνιες γαίες για τις τουρμπίνες τους, που εξόρυξή τους εκλύει ραδιενέργεια. Επιπλέον για την εγκατάστασή τους απαιτούνται 500 περίπου κυβικά μέτρα μπετόν ενώ η επιφάνεια του εδάφους σκάβεται σε βάθος 3 μ. με κίνδυνο πολλές να αποκαλυφθεί το μητρικό πέτρωμα, πράγμα ολέθριο για το υδρογεωλογικό δυναμικό της περιοχής. Αλλάζει η διαδρομή των όμβρων στο έδαφος και ο κίνδυνος της διάβρωσης είναι μεγάλος… Επομένως πρέπει να υπάρχει σημαντική περιβαλλοντική διαχείριση της απεγκατάστασής τους και αποκατάσταση του τοπίου όταν ολοκληρώνουν τον κύκλο ζωής τους κι όχι να παραμένουν ως κουφάρια στο τοπίο και ενίοτε να πέφτουν, όπως έγινε με τον Ηφαιστίωνα στο Κατσαρώνι της Καρύστου. Παράλληλα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για την επαναχρησιμοποίηση των υλικών τους.
Η περιοχή της Ν. Καρυστίας ήδη από το 1998, του πρώτου κύματος των α/γ, είναι δυσανάλογα επιβαρυμένη παραβιάζοντας κατάφορα την αρχή της αναλογικότητας (34 + 21 αιολικά πάρκα). Δεν είναι δυνατόν η Εύβοια της ανεργίας, της αυξημένης μετανάστευσης των νέων, της έλλειψης υποδομών και αναπτυξιακών προοπτικών, να γίνει το εργοστάσιο ρεύματος όλης της Ελλάδας και μάλιστα χωρίς κανένα αντισταθμιστικό και κυρίως χωρίς καμία σοβαρή ειδική χωροταξική μελέτη και αλίμονο, χωρίς τη συμμετοχή και τη διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και τις συλλογικότητες της κάθε περιοχής. Και «συναπόφαση», προφανώς δεν είναι να αποφασίζουν κάποιοι, μεμονωμένοι, που ενίοτε βρίσκονται σε pay roll ή αλλιώς σε διατεταγμένη αποστολή. Αλήθεια γιατί να μην γίνονται τοπικά δημοψηφίσματα ύστερα από ενδελεχή ενημέρωση; Ποιος φοβάται τους πολίτες; Ο «Κλεισθένης Ι» το προβλέπει.
Όμως, το σημαντικότερο απ’ όλα είναι ότι στο Δήμο μας αλλά και σε ολόκληρη την Εύβοια, δεν υπάρχει μια ολοκληρωμένη ενεργειακή μελέτη. Πόσο ρεύμα χρειάζεται ο Δήμος και πώς αυτό θα παραχθεί από ΑΠΕ; Πώς αυτή η παραγωγή μπορεί να συνδεθεί με τη μέσο και μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής και με ποια υπερτοπικά έργα υποδομών; Αυτή η παραγωγή θα μεταφραστεί σε γενναία μείωση του ρεύματος για τα τοπικά νοικοκυριά; Γιατί σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας το ρεύμα, που παράγεται από ΑΠΕ, θα πρέπει να καταναλώνεται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πηγή ώστε να μειώνονται οι απώλειες.
Βέβαια, σύμφωνα με τους Ν. 3851/2010 περί επιτάχυνσης των ΑΠΕ και φυσικά τον πρόσφατο "περιβαλλοντοκτόνο" Ν. 4685/2020, καταργούνται οι Διαχειριστικοί Φορείς, οι τοπικές κοινωνίες απλά ενημερώνονται στο πόδι, οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες απλά «διαβάζουν», οι ΜΠΕ γίνονται από ιδιώτες, που πληρώνονται από ιδιώτες, οι αδειοδοτήσεις γίνονται fast track και οι προστατευόμενες περιοχές κατακερματίζονται προς χρήσεις δια πάσαν μπίζνα, όπως βιομηχανικά αιολικά πάρκα και εξορύξεις…
Όμως γιατί, τώρα, ξαναζούμε ένα «Χρηματιστήριο 1999» μαζικής εγκατάστασης ανεμογεννητριών παντού; Μήπως γιατί οι επιδοτήσεις τελειώνουν το 2021; Μήπως γιατί το περίφημο ευρωπαϊκό πακέτο των 32 δις θα δοθεί για αγορά γερμανικών και δανέζικων α/γ – ουρανοξυστών (μέχρι και 130 μ. σε ύψος και βάρος έως και 380 τόνους) χωρίς να παράγεται ούτε καν ένα εξάρτημά τους στην Ελλάδα; Υπενθυμίζω εδώ ότι από το σύνολο των εν λειτουργία 3.576,4MW στην Ελλάδα το 43% ανήκει σε ξένους επενδυτές. Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα συνοδά έργα μιας τέτοιας εγκατάστασης είναι η χαρά του εργολάβου γιατί συμπεριλαμβάνει διανοίξεις χιλιομέτρων δρόμων στα βουνά, εκβραχισμούς, σκυρόδερμα, μηχανήματα κλπ. Αφήστε που το κέρδος εκτοξεύεται ακόμη περισσότερο γιατί αυτές τοποθετούνται σε δημόσιες γαίες ή σε περιοχές με γκριζαρισμένο ιδιοκτησιακό καθεστώς όπου ο «καταληψίας» - επιχειρηματίας δεν πληρώνει τίποτε καθότι η τραγωδία των δημόσιων αγαθών γαρ. Αλλά εμείς εδώ, ακόμη, περιμένουμε να αποκατασταθεί ο πολύπαθος δρόμος Πλατάνας – Κύμης, που έχει καταστεί, πια, το γεφύρι της Άρτας… Φευ
Και ποια είναι η λύση λοιπόν; Καταρχήν να σταματήσει προσωρινά το Υπουργείο Περιβάλλοντος να εγκρίνει τις νέες αιτήσεις για αιολικά πάρκα, μέχρι να ολοκληρωθεί το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και παράλληλα να «αποσυρθούν» όσες βρίσκονται μέσα σε προστατευόμενες περιοχές. Ωστόσο η προτεινόμενη, επιστημονικά, λύση είναι αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας, μέσα από τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων, με σύμμικτες μορφές ΑΠΕ, όπως συνδυασμός μικρού τύπου ανεμογεννητριών με φωτοβολταϊκά ή ακόμη και ενέργεια από κυματισμό της θάλασσας, βιοκαύσιμα κλπ, που θα καταναλώνονται επί τόπου, με υπογειοποίηση των καλωδίων μεσαίας τάσης. Παράλληλα χρειάζεται και μείωση της κατανάλωσης σε δημόσια κτίρια - υπηρεσίες και επιδότηση έως και 40% των νοικοκυριών ώστε ο καθένας να μπορεί να παράγει το ρεύμα, που καταναλώνει.
Θα μου πείτε δύσκολα όλα αυτά. Ναι δύσκολα, όμως, ακόμη κι αν λένε ότι ο δρόμος είναι μακρύς και δύσβατος για την υπεράσπιση της «κληρονομιάς» μας σε αυτόν τον τόπο, ε τότε αφήστε τους να πουν ότι εμείς, εδώ, σε αυτή την ευβοϊκή γη, κάναμε το πρώτο βήμα!
Προχωράμε…
Βασίλης Λύκος
Βιολόγος – Δρ. Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Παν/μίου Κρήτης
Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης ΣΥΡΙΖΑ