Παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος σήμερα και είναι καιρός να
αναδείξουμε το περιβάλλον λίγο διαφορετικά από μια «επέτειο», που τη θυμόμαστε
κάθε χρόνο τέτοια μέρα κλαίγοντας πάνω στα απομεινάρια της…
Το περιβάλλον είναι βασικός φυσικός πόρος για την ευημερία
(και αλίμονο όχι την ευμάρεια) της κοινωνίας μας. Ιδιαίτερα σήμερα όταν η
κλιματική, οικονομική και τελευταία, υγειονομική κρίση μας προειδοποιεί αν όχι
απειλεί. Ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε τα φυσικά οικοσυστήματα ωσάν
παραπληρωματικά της διαβίωσής μας, το σύγχρονο εντατικό αγροτοδιατροφικό
μοντέλο και η αποθέωση του κέρδους απέναντι σε οτιδήποτε «φυσικό» υπάρχει στον
ένα και μοναδικό πλανήτη μας, ολοένα και καθιστούν επιτακτικότερη την ανάγκη
για μια συνολική αλλαγή του τρόπου κατανάλωσης και παραγωγής προς πιο βιώσιμα,
κυκλικά μοντέλα οικονομίας. Με μείωση της κατανάλωσης φυσικών πόρων,
λελογισμένη χρήση τους και σημαντικά έργα επαναχρησιμοποίησης και μεταποίησης
πρώτων υλών έως ότου να ολοκληρώνουν τον κύκλο τους.
Αλλά σημαίνει επίσης και κλιματικά ουδέτερες ενεργειακές
επιλογές και απαλλαγή, επιτέλους από τα ορυκτά καύσιμα. Ο προηγούμενος Μάιος
μας το επεσήμανε πρόδηλα: Μέσα σε μια εβδομάδα είχαμε θερμοκρασία το Μάιο μήνα
44 0C , τη
μεγαλύτερη των τελευταίων 130 χρόνων και την επόμενη εβδομάδα είχαμε
καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις με πτώση της θερμοκρασίας κατά 15 0C και σε περιοχές όπως η
Ερέτρια ακόμη και χαλάζι…
Όμως η ανάγκη να ξεφύγουμε από τα ορυκτά καύσιμα δεν
σημαίνει ότι για ακόμη μια φορά, θα καταστήσουμε την Εύβοια την «αίρουσα» των
αμαρτιών της Ελλάδας. Δεν αντέχει άλλο η Εύβοια. Δεν μπορεί να μετατραπεί σε
μια «μονοκαλλιέργεια» βιομηχανικού τύπου, φαραωνικών ανεμογεννητριών με το
πρόσχημα της κλιματικής κρίσης. Και κυρίως χωρίς τη συμμετοχή στη λήψη των
αποφάσεων των τοπικών κοινωνιών, χωρίς διάχυση των ωφελειών στα οικιακά
τιμολόγια ρεύματος χωρίς διατοπικά αναπτυξιακά έργα πνοής, χωρίς ειδικό
χωροταξικό σχεδιασμό, φερέγγυες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Μπορούμε να
έχουμε αδειοδοτήσεις σε περιοχές αναδασωτέες, πρώην καμένες εκτάσεις και
(αλίμονο) ακόμη και σε ζώνες Πυρήνα περιοχών Natura 2000 και γενικώς
προστατευομένων οικοσυστημάτων; Δεν γίνονται αυτά. Με λίγα λόγια χρειαζόμαστε
ανεμογεννήτριες (ναι η βιομηχανία του άνθρακα δεν αντέχεται πια) αλλά και όλες
τις μορφές των ΑΠΕ όπως γεωθερμία στην Αιδηψό, ηλεκτρική ενέργεια από κυματισμό
στο Αιγαίο, υπεράκτιες ανεμογεννήτριες ακόμη και παραγωγή ενέργειας από παλιρροϊκά
φαινόμενα στη Χαλκίδα με παραγωγή και ανάπτυξη τεχνογνωσίας και τεχνολογίας
στον τόπο μας ακόμη και παραγωγή βιοκαυσίμων (βιοπέλετ) σε εγκαταλελειμμένες
αροτραίες γαίες αν θέλουμε να μιλάμε για την ανάπτυξη ενός νέου, βιώσιμου,
πολυπαραγωγικού μοντέλου στο νησί κι όχι απλά για τα «deals» και τα «venture
capitals» κάποιων ολίγων…
Η Εύβοια έχει μόνο μια δυνατότητα για να αναπτυχθεί. Να
εξελιχθεί σε έναν πράσινο προορισμό σπανίων, μοναδικών μωσαϊκών οικοτύπων όπου
οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού μπορούν να αναπτυχθούν. Κι αν αυτό το
συνδυαστεί με την ψηφιακή, «έξυπνη» αγροτοκτηνοτροφία βασισμένη στα μοναδικά
γεωργικά προϊόντα της αλλά και τα πολυποίκιλα πολιτιστικά μνημεία και τους
παραδοσιακούς εκκλησιαστικούς προορισμούς της, είμαι σίγουρος ότι μπορεί να
κάνει τη διαφορά!
Φανταστείτε την Εύβοια, σε πέντε μόλις χρόνια, ένα πρότυπο,
πράσινο νησί, ενεργειακά αυτόνομο, με υποδομές και δρόμους όπου από την Ιστιαία
μέχρι την Κάρυστο θα θέλεις μόλις 3,5 ώρες, που θα έχει ακτοπλοϊκή σύνδεση της
Κύμης με το Β. Αιγαίο και της Καρύστου με τις Κυκλάδες και που θα είναι must
προορισμός, τουλάχιστον, στην Ευρώπη αλλά και σε χώρες όπως το Ισραήλ. Κάτι
τέτοιο όμως χρειάζεται όραμα, ενεργειακό προγραμματισμό, μεσοπρόθεσμο
στρατήγημα ανάπτυξης και στόχευση παραγωγικής αναδιάταξης αλλά και γενναίες
αποφάσεις (ακόμη και με κόστος) προς όφελος των πολλών κι όχι των κατά τόπων
υπεργολάβων, που «πλειοδοτούν» υπέρ των εταιριών, αψηφώντας και καταπατώντας
επιστημονικά δεδομένα, αισθητικές, φυσικές και πολιτιστικές αξίες της γενέτειράς
τους… Αξίζει έστω και μια ψήφος ή ένα ευρώ αν ο τόπος σου αύριο είναι κουφάρι;
Με λίγα λόγια, ο τόπος μας θέλει προοπτική αλλά και αρετή
και τόλμη…
Αντέχουμε;
Βασίλης Λύκος
Βιολόγος – Δρ. Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Παν/μιου Κρήτης
Πρ. Υποψ. Βουλευτής Εύβοιας ΣΥΡΙΖΑ
