Με ένα μέτρο που αποτελεί «σταγόνα στον ωκεανό» των απωλειών των μικρομεσαίων λιανέμπορων, αυτό της απαγόρευσης πώλησης διαρκών αγαθών από τα σούπερ μάρκετ, προσπαθεί το υπουργείο Ανάπτυξης να «χρυσώσει το χάπι» στις υπόλοιπες δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις του κλάδου για την επιβολή του ολικού lockdown.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, στον κλάδο του λιανικού εμπορίου (εκτός σούπερ μάρκετ, που παρουσιάζουν αύξηση 9% από την αρχή της χρονιάς) αναμένεται να χαθεί πάνω από το 50% του ετήσιου τζίρου, καθώς το δεύτερο lockdown που ξεκίνησε βρίσκει την αγορά ήδη ισχυρά χτυπημένη από την πρώτη υποχρεωτική αναστολή λειτουργίας και τα νοικοκυριά με ακόμα λιγότερα χρήματα.
Μάλιστα η εκτίμηση για πτώση της τάξης του 50% είναι μάλλον μετριοπαθής, καθώς, απ’ ό,τι φαίνεται, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι τελικά θα αρθούν τα περιοριστικά μέτρα στις 30 Νοεμβρίου. Ή, αν τελικά υπάρξει άρση, θα είναι μερική, με πολλούς περιορισμούς, που ουσιαστικά δεν θα επιτρέψουν στη χριστουγεννιάτικη αγορά να λειτουργήσει όπως τα προηγούμενα χρόνια.
Οι πωλήσεις συνεχίζονται!
Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που το δεύτερο lockdown στο λιανεμπόριο έρχεται εν μέσω εκπτώσεων και λίγες εβδομάδες πριν από την «Black Friday», που παραδοσιακά έφερνε σημαντικό κομμάτι του τζίρου. Επίσης οι εκπρόσωποι των λιανέμπορων επισημαίνουν ότι η απαγόρευση πώλησης διαρκών προϊόντων αφορά μόνο τα φυσικά καταστήματα των σούπερ μάρκετ. Αντίθετα στα ηλεκτρονικά καταστήματα που διαθέτουν οι αλυσίδες η πώληση των εν λόγω προϊόντων εξακολουθεί να γίνεται κανονικά.
Πάντως η δεύτερη μέσα σε λίγους μήνες αναστολή λειτουργίας του λιανεμπορίου αναμένεται να επιφέρει ισχυρό πλήγμα όχι μόνο στις μικρές, αλλά και σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Διότι μπορεί οι τελευταίες να έχουν επενδύσει σημαντικά ποσά στο ηλεκτρονικό εμπόριο, όμως οι πωλήσεις από εκεί σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τις συνολικές απώλειες, ειδικά στην παρούσα φάση, οπότε αναμένεται βαθιά ύφεση στην οικονομία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο τον περασμένο Απρίλιο, τον πρώτο δηλαδή μήνα του περασμένου lockdown, ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο υποχώρησε συνολικά κατά 25%, όπως επισημαίνουν παράγοντες του λιανεμπορίου.
Γενικά το lockdown ισοδυναμεί περίπου με ποσό μεγαλύτερο των 5 δισ. ευρώ σε μείωση του ΑΕΠ ανά μήνα. Βέβαια αναμένεται μία πιο ισχυρή επανεκκίνηση των πωλήσεων όταν θα αρθούν τα μέτρα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα μπορεί να καλύψει τη ζημιά από την περίοδο της διακοπής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νέος κύκλος ύφεσης στον οποίο εισήλθαν το λιανεμπόριο και συνολικά η οικονομία έρχεται έπειτα από ένα μικρό διάλειμμα ανάπτυξης, το οποίο ακολούθησε τη μεγάλη κάμψη του κλάδου εξαιτίας της πρόσφατης χρηματοοικονομικής κρίσης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στην Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου 2019 της ΕΣΕΕ, την περίοδο 2009 - 2018 το λιανεμπόριο απώλεσε σωρευτικά το 28,71% του τζίρου του, ενώ σε απόλυτο ποσό η μεταβολή ήταν 14,35 δισ. ευρώ.
Άλμα ηλεκτρονικών πωλήσεων
Ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν όμως το άλμα στις ηλεκτρονικές πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, ενός κλάδου που βρέθηκε στην ουσία απροετοίμαστος, αλλά επέδειξε τελικά γρήγορα αντανακλαστικά. Σύμφωνα με ανώτατα στελέχη του κλάδου, οι ηλεκτρονικές πωλήσεις αντιστοιχούσαν προ πανδημίας στο 0,5% του τζίρου των καταστημάτων. Τον Μάρτιο το ποσοστό ξεπέρασε το 5% και σήμερα έχει σταθεροποιηθεί περίπου στο 2%.
Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), οι επενδύσεις των αλυσίδων σούπερ μάρκετ για την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών καταστημάτων τους υπολογίζεται ότι από τις αρχές του έτους έως τον Σεπτέμβριο ανήλθαν σε 4,7 εκατ. ευρώ και ότι στο σύνολο του 2020 θα φτάσουν τα 8 εκατ. ευρώ.
