MY KTEO

Κυριακή 28 Μαρτίου 2021

Υποχρεωτικός εμβολιασμός. Αν όχι τώρα, πότε;

 


Η κατάσταση παραμένει εκρηκτική, πέρα από τα συνήθη ευχολόγια.  Η Κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση αποφεύγει να αγγίξει το θέμα του υποχρεωτικού εμβολιασμού του υγειονομικού προσωπικού, από φόβο για το πολιτικό κόστος, αναλαμβάνοντας (;)το ρίσκο της μεγαλύτερης διασποράς του ιού. Ωστόσο, τις κρίσιμες ώρες της μεγαλύτερης υγειονομικής διακινδύνευσης από την αρχή της πανδημίας, κανείς δεν δικαιούται να αναλάβει ένα τέτοιο ρίσκο.

Η Κυβέρνηση υποχρεούται να προχωρήσει άμεσα σε νομοθετική ρύθμιση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό του υγειονομικού προσωπικού του Ε.Σ.Υ. και των συνεργαζόμενων με αυτό δομών υγείας, στο πλαίσιο της αντιμετώπιση της πανδημίας.

Η υποχρέωση αυτή προκύπτει από τη γενική συνταγματική επιταγή, σύμφωνα με την οποία το «κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών» (άρθρο 21 παρ.3 Σ.), αλλά και από αυτή που προβλέπει ότι «καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας και ο νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία κάθε προσώπου έναντι των βιοιατρικών παρεμβάσεων (άρθρο 5 παρ.5 Σ.).

Είναι γνωστό ότι ο εμβολιασμός θεωρείται ιατρική πράξη, μία «βιοιατρική παρέμβαση» στο σώμα του προσώπου, η οποία απαιτεί τη συναίνεση του ενδιαφερομένου.

Από νομικής άποψης, όσο και από την πλευρά της ιατρικής δεοντολογίας, ο εμβολιασμός δεν μπορεί να είναι προϊόν εξαναγκασμού, η παραβίασης της θέλησης του πολίτη, όπως άλλωστε υπό προϋποθέσεις και κάθε ιατρική πράξη.

Ωστόσο, η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, στο πλαίσιο της πρόληψης των κινδύνων για τη δημόσια υγεία μπορεί και πρέπει να τεθεί ως όρος άσκησης της δημόσιας υπηρεσίας που συνδέεται με την συνταγματική υποχρέωση  προστασίας της υγείας των πολιτών, ιδιαίτερα στις έκτακτες συνθήκες κατεπείγουσας αντιμετώπισης των κινδύνων της πανδημίας.

Επομένως, ο νόμος μπορεί να καταστήσει υποχρεωτικό τον εμβολιασμό των υγειονομικών και  να ορίσει ότι η πρόσβαση του προσωπικού σε δομές παροχής υπηρεσιών υγείας  ή σε περιβάλλοντα που εμπλέκονται άμεσα με τη διαχείριση της πανδημίας είναι δυνατή μόνο μετά από εμβολιασμό.

Για την  κατηγορία αυτού του προσωπικού που ενδεχομένως αρνηθεί τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, ο νόμος θα πρέπει να ορίζει την προσωρινή απομάκρυνση του από την ενεργό υπηρεσία και τις αντίστοιχες πειθαρχικές κυρώσεις.

Είναι ενδεικτικό ότι πρόσφατα Δικαστήριο του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ έκρινε ότι ένα σχολείο μπορεί να απαγορεύσει την προσέλευση στην εργασία σε εργαζομένους που αρνούνται να εμβολιαστούν για τον κορωνοϊό, ενώ Δικαστήριο στο Μπελούνο της Ιταλίας έκρινε ότι μέλη του υγειονομικού προσωπικού που αρνούνταν να εμβολιαστούν μπορούσαν να τεθούν σε υποχρεωτική άδεια από την υπηρεσία τους και δεν  δικαιούνταν να συνεχίσουν να λαμβάνουν το μισθό τους. Αυτή είναι η κυρίαρχη τάση σε πολλά Κράτη μέλη της Ε.Ε..

Σε συνθήκες πολέμου ενάντια στο φονικό ιό και μπροστά στην έξαρση του τρίτου κύματος της πανδημίας, η Κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις στη νομοθέτηση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού για το υγειονομικό προσωπικό. Δεν είναι μόνο μία υποχρέωση που απορρέει από τη Συνταγματική επιταγή της προστασίας της υγείας των πολιτών, αλλά και ένα αίτημα της κοινωνίας για την αποτελεσματική διασφάλιση ενός αγαθού, το οποίο αποδείχθηκε πόσο πολύτιμο είναι στο καιρό της πανδημίας. Είναι μία υποχρέωση υπεύθυνης διακυβέρνησης.

*Ο Θεόδωρος Π. Παπαθεοδώρου είναι Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, πρ. Υφυπουργός