Αυξημένες δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες μέσω του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, θέτει νόμος που ψήφισε την προηγουμένη Πέμπτη η Βουλή και με τον οποίο ενσωματώνεται στην ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία (ΕΕ) 2019/878.
Με τις εν λόγω διατάξεις – τις οποίες υποστήριξε ενθέρμως ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζαββός -προβλέπεται για πρώτη φορά ρητά πως τραπεζίτης που έχει εμπλακεί σε ξέπλυμα χρήματος, παύει να θεωρείται κατάλληλος (fit and proper) και θα πρέπει να απομακρύνεται από τη θέση του. Μάλιστα, αποσαφηνίζεται πως η εξέταση των συγκεκριμένων υποθέσεων δεν θα γίνεται πλέον μόνον από την Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά και από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Η σχετική διάταξη που ενσωματώνει το άρθρο 91 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/878 προβλέπει τα εξής: «Τα ιδρύματα, οι χρηματοδοτικές εταιρείες συμμετοχών και οι μικτές χρηματοοικονομικές εταιρείες συμμετοχών έχουν την πρωταρχική ευθύνη να διασφαλίζουν ότι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου έχουν ανά πάσα στιγμή επαρκώς καλή φήμη και διαθέτουν επαρκείς γνώσεις, δεξιότητες και εμπειρία για την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Ειδικότερα, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου πληρούν τις απαιτήσεις που καθορίζονται στις παρ. 2 έως 8. Όταν μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου δεν πληρούν τις απαιτήσεις που καθορίζονται στην παρούσα παράγραφο, η Τράπεζα της Ελλάδος ή η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει την εξουσία να απομακρύνει τα εν λόγω πρόσωπα από το Διοικητικό Συμβούλιο. Η Τράπεζα της Ελλάδος ή η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εξακριβώνει ιδίως κατά πόσο οι απαιτήσεις που καθορίζονται στην παρούσα παράγραφο εξακολουθούν να πληρούνται όταν έχει βάσιμες υποψίες ότι διαπράττεται ή έχει διαπραχθεί, επιχειρείται ή έχει επιχειρηθεί να διαπραχθεί νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας ή υπάρχει αυξημένος τέτοιος κίνδυνος σε σχέση με το εν λόγω ίδρυμα».
Ο νόμος που ψήφισε στις 13 Μάιου η Βουλή εισαγάγει ακόμη μια καινοτομία. Δίνει συγκεκριμένο ρόλο στην Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, η οποία πλέον θα δέχεται και θα εξετάζει τις καταγγελίες για το ξέπλυμα χρήματος μέσω του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και θα πράττει αναλόγως.
Η συγκεκριμένη διάταξη του νομοσχεδίου προβλέπει πως όταν από την αξιολόγηση των ρυθμίσεων εταιρικής διακυβέρνησης, του επιχειρηματικού μοντέλου ή των δραστηριοτήτων μιας τράπεζας, η Τράπεζα της Ελλάδος ή η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αποκτούν βάσιμες υποψίες ότι, σε σχέση με το εν λόγω πιστωτικό ίδρυμα, διαπράττεται ή έχει διαπραχθεί, επιχειρείται ή έχει επιχειρηθεί να διαπραχθεί νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας ή υπάρχει αυξημένος τέτοιος κίνδυνος, τότε σε αυτή την περίπτωση η Τράπεζα της Ελλάδος ή η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα πρέπει να ενημερώνουν αμέσως την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών και την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.
Μάλιστα ξεκαθαρίζεται πως σε περίπτωση δυνητικού αυξημένου κινδύνου νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, η Τράπεζα της Ελλάδος ή η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες θα πρέπει να συνεργάζονται και να κοινοποιούν αμέσως την κοινή τους εκτίμηση στην Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών.
Αλλά ειδικός έλεγχος για ξέπλυμα χρήματος θα διενεργείται και σε περιπτώσεις απόκτησης συμμετοχών σε τραπεζικά ιδρύματα από επενδυτές. Ο νέο νόμος προβλέπει αφενός πως η Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να εξασφαλίσει την ορθή και συνετή διοίκηση του πιστωτικού ιδρύματος για το οποίο προτείνεται η απόκτηση συμμετοχής, και λαμβάνοντας υπόψη την ενδεχόμενη επιρροή του υποψήφιου αγοραστή στο πιστωτικό ίδρυμα, θα πρέπει να αξιολογεί την καταλληλότητα του υποψήφιου αγοραστή και την ορθότητα της προτεινόμενης απόκτησης συμμετοχής από χρηματοοικονομική άποψη, αφετέρου θα πρέπει να εξετάζει το κατά πόσον υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες ότι, σε σχέση με την προτεινόμενη απόκτηση συμμετοχής, διαπράττεται, επιχειρείται να διαπραχθεί, έχει διαπραχθεί ή επιχειρήθηκε να διαπραχθεί, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας ή ότι η προτεινόμενη απόκτηση συμμετοχής είναι δυνατόν να αυξήσει αυτόν τον κίνδυνο.
Τέλος, αυτό που πλέον μένει να αλλάξει προκειμένου η ελληνική νομοθεσία να είναι πλήρως συμβατή με την ευρωπαϊκή στα θέματα της αξιολόγησης της καταλληλότητας των τραπεζικών στελεχών που έχουν εμπλακεί σε έκνομες ενέργειες, είναι τα τραπεζικά στελέχη να απομακρύνονται αμέσως όταν διαπιστώνεται η παρανομία (τη στιγμή που χάνουν την καλή φήμη) και να μην απαιτείται τελεσίδικη δικαστική απόφαση προκειμένου να απομακρυνθούν.
Newsbomb.gr
