Η απότομη άνοδος του πληθωρισμού στην ΕΕ, στο 2% για τον Μάιο, παρά τα συγκυριακά της χαρακτηριστικά, έχει αρχίσει να ανησυχεί πλέον και το υπουργείο Οικονομικών, όχι μόνο για τις τιμές στα ράφια, αλλά και για την στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τις αγορές μέσω του PEPP, αν όχι άμεσα, μετά τον Σεπτέμβριο.
Η άνοδος του πληθωρισμού -διεθνώς συνδέεται με το άνοιγμα των οικονομιών μετά την υγειονομική κρίση και με τα πακέτα ενίσχυσης των οικονομιών- συμπαρασύρει και τις τιμές των καυσίμων από τα χαμηλά επίπεδα τιμών που είχαν βρεθεί το 2020 λόγω της παγκόσμιας ύφεσης. Οι τιμές σε προϊόντα και υπηρεσίες που είχαν συμπιεστεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2020 λόγω της υγειονομικής κρίσης, τώρα επανέρχονται στα επίπεδα των αρχών του 2020, με αποτέλεσμα να καταγράφεται άνοδος των τιμών.
Η επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας τους πρώτους μήνες του 2020, ειδικά στην Κίνα και στις ΗΠΑ που είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές, πυροδότησε την αύξηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου από την αρχή του χρόνου. Η τιμή του αργού πετρελαίου από τα 54,9 δολάρια το βαρέλι που ήταν τον περασμένο Ιανουάριο, αυξήθηκε πάνω από τα 60 δολάρια για το τετράμηνο Φεβρουαρίου - Μαϊου, ενώ από τις αρχές Ιουνίου έχει διαμορφώσει τιμή πάνω από τα 70 δολάρια το βαρέλι.
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα εξελίσσεται από την αρχή του χρόνου με αρνητική μεταβολή. Ωστόσο, από τα χαμηλά του -2% που ήταν στο τέλος του Ιανουαρίου, τον Απρίλιο έφτασε στο -0,3%, με μεγάλη πιθανότητα τον Μάιο, μήνα κατά τον οποίο άρχισε να λειτουργεί σταδιακά η οικονομία, η άνοδος των τιμών να περάσει σε θετικό πρόσημο (η σχετική ανακοίνωση θα γίνει από την ΕΛΣΤΑΤ την Πέμπτη) για πρώτη φορά μετά τον Φεβρουάριο του 2020.
Οι αυξήσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες πανευρωπαϊκά άρχισαν τα επηρεάζουν και την Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο δείκτης τιμών υλικών κατασκευής νέων κτηρίων, που εξαρτάται άμεσα από τις τιμές των ενεργειακών προϊόντων, ο οποίος είναι σταθερά ανοδικός από τις αρχές του χρόνου. Ξεκίνησε με μια οριακή αύξηση κατά 0,1% τον Ιανουάριο και συνέχισε με αυξήσεις κατά 0,7%, 1,3% και 2% αντίστοιχα για τους μήνες Φεβρουάριο, Μάρτιο και Απρίλιο. Τις τελευταίες εβδομάδες όμως, οι ανατιμήσεις έχουν περάσει και σε βασικά είδη διατροφής, συσκευασμένα και μη, αφού τα αποθέματα που είχαν αγοραστεί με χαμηλότερες τιμές εξαντλήθηκαν.
Ανησυχία και για την στάση της ΕΚΤ
Η δεύτερη ανησυχία του οικονομικού επιτελείου είναι η στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) όχι τόσο στο κεφάλαιο των επιτοκίων, όσο στην συνέχιση των αγορών κρατικών ομολόγων μέσα από το έκτακτο πρόγραμμα που εκπόνησε τον περασμένο Μάρτιο, το γνωστό PEPP.
H πρόεδρος της ΕΚΤ, κ. Κριστίν Λαγκάρντ, από το Eurogroup του Μαΐου όπου συμμετείχε ήταν κατηγορηματική ότι οι πληθωριστικές πιέσεις θα είναι συγκυριακές και ότι ο δομικός πληθωρισμός (δηλαδή ο πληθωρισμός χωρίς εποχικά είδη και καύσιμα) στην Ευρωζώνη είναι ακόμη χαμηλός. Κατέληγε συνεπώς ότι η ΕΚΤ δεν έχει κανέναν λόγο να μειώσει τις αγορές κρατικών ομολόγων από τα 1,85 τρισ. ευρώ που είναι σήμερα, στερώντας από την ευρωπαϊκή οικονομία πολύτιμη ρευστότητα, σε μια περίοδο ανάκαμψης.
Πληροφορίες θέλουν να ασκούνται πιέσεις εν όψει της συνεδρίασης του συμβουλίου νομισματικής πολιτικής της Πέμπτης να κάνει την πολιτική αγορών πιο … ευέλικτη, μέσα στο τρίτο τρίμηνο του 2021. Τούτο με δεδομένο άλλωστε ότι η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν.
Αν και θεωρείται μάλλον απίθανο να αλλάξει τώρα στάση η ΕΚΤ, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια πιο ευέλικτη στάση από την Κεντρική Τράπεζα του Ευρώ το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου. Ακόμη και η ανακοίνωση μιας τέτοιας κίνησης -ανάλογα και με τις συνθήκες των αγορών- μπορεί να φέρει κάποιες αναταράξεις και στην σταθερά καθοδική πορεία των ελληνικών κρατικών τίτλων.
Capital.gr του Τάσου Δασόπουλου
