Τη στιγμή που το ελληνικό Δημόσιο χρωστάει 2,3 δισ. ευρώ σε προμηθευτές και τρίτους και απειλεί ανά πάσα στιγμή να προχωρήσει σε κατασχέσεις για όσους χρωστούν σε αυτό, το υπουργείο Οικονομικών βάζει φρένο στις κατασχέσεις εις βάρος του Δημοσίου.
Με εγκύκλιο που εξέδωσε τις προηγούμενες μέρες το υπουργείο Οικονομικών απαγορεύει τις κατασχέσεις, σημειώνοντας ότι το σύνολο των διαθεσίμων που τηρούνται στο τραπεζικό σύστημα της χώρας έχει ταχθεί για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων ειδικών δημόσιων σκοπών και είναι, συνεπώς, ακατάσχετο.
Με αυτόν τον τρόπο ουδείς πολίτης μπορεί να προσφύγει εναντίον του ελληνικού Δημοσίου, ακόμα και εάν η χρονική διάρκεια των οφειλών ξεπερνάει τα 5 ή 10 χρόνια. Με κίνδυνο μια επιχείρηση να πτωχεύσει, το ελληνικό Δημόσιο μπλοκάρει τις κατασχέσεις ακόμα και γι’ αυτούς που έχουν δικαιωθεί από τα ελληνικά δικαστήρια. Μάλιστα στην εγκύκλιο επισημαίνεται ότι στον προϋπολογισμό εγγράφονται κάθε χρόνο ειδικές πιστώσεις για την πληρωμή των δαπανών που απορρέουν από την έκδοση τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων.
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που τα ποσά εξαντληθούν; Οπως αναφέρουν δικηγορικοί κύκλοι, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να περιμένουν πότε ο προϋπολογισμός θα έχει τα κονδύλια για να τους πληρώσει. Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση επιχείρησης, στην οποία δήμος της χώρας της οφείλει το ποσό των 2 εκατ. ευρώ από το 2016. Μάλιστα η επιχείρηση προσέφυγε στην ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία έκρινε ότι η απαίτησή της πρέπει να ικανοποιηθεί άμεσα με την καταβολή του ποσού. Ωστόσο, ο δήμος δεν πλήρωσε, με αποτέλεσμα η επιχείρηση να προχωρήσει σε αναγκαστικά μέτρα κατάσχεσης. Το ελληνικό Δημόσιο προχώρησε στην ανακοπή της εκτέλεσης κατάσχεσης. Στο σημείο αυτό όμως ξεκινάει η δικαστική οδύσσεια, καθώς η επιχείρηση προσέφυγε εκ νέου στα δικαστήριο κατά της ανακοπής και αποφασίσθηκε ότι η συζήτηση της υπόθεσης θα πραγματοποιηθεί στις 20 Απριλίου 2027, ημέρα Τρίτη, στο ακροατήριο του Πρωτοδικείου Αθηνών!
Δηλαδή έντεκα χρόνια μετά το τέλος του έργου η επιχείρηση όχι μόνο δεν θα έχει πληρωθεί για το έργο που πραγματοποίησε στον δήμο, αλλά ενδεχομένως να υποστεί και άλλη βλάβη με αναβολές εκδίκασης κ.λπ, με κίνδυνο να βάλει λουκέτο.
Ουδείς πολίτης μπορεί να προσφύγει εναντίον του ελληνικού Δημοσίου, ακόμα και εάν η χρονική διάρκεια των οφειλών ξεπερνάει τα 5 ή 10 χρόνια.
Το ελληνικό Δημόσιο επικαλείται την εξυπηρέτηση του δημοσίου σκοπού. Ωστόσο δεν επιτρέπει ούτε να πειραχθούν τα κονδύλια για διάφορες δαπάνες που θα μπορούσαν να είναι, όπως αναφέρουν δικηγορικοί κύκλοι, για αγορές γραφείων, κουρτίνες κ.λπ
Στην εγκύκλιο αναφέρεται ότι: η διαχείριση των διαθεσίμων της Κεντρικής Διοίκησης παρακολουθείται λογιστικά με ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύστημα αλληλένδετων λογαριασμών, οι οποίοι αποτυπώνουν λεπτομερώς τις επιμέρους συναλλαγές του κράτους. Ολες οι ταμειακές συναλλαγές της Κεντρικής Διοίκησης (εισπράξεις – πληρωμές) διενεργούνται μέσω των λογαριασμών του ΕΛΘ (ενιαίου λογαριασμού θησαυροφυλακίου), οι οποίοι έχουν ταχθεί για την άμεση εξυπηρέτηση ειδικών δημοσίων σκοπών.
Ενδεικτικά αναφέρονται οι λογαριασμοί δημοσίων υπολόγων, οι λογαριασμοί παγίων προκαταβολών, οι λογαριασμοί εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, διάφοροι λογαριασμοί υπουργείων και δημόσιων οικονομικών υπηρεσιών, οι λογαριασμοί της Κεντρικής Διοίκησης σε εμπορικές τράπεζες ή άλλα πιστωτικά ιδρύματα του εσωτερικού ή του εξωτερικού που συνιστά ή διαχειρίζεται ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) στο πλαίσιο της διαχείρισης των διαθεσίμων (άρθρο 69Β του ν. 4270/2014). Οι ανωτέρω λογαριασμοί δεν είναι αυτοτελείς και μέσω αυτών πραγματοποιούνται: α) οι πληρωμές μισθών και λοιπών απολαβών, συντάξεων Δημοσίου, προκαταβολών συντάξεων, β) οι πληρωμές για άμεσες λειτουργικές ανάγκες του κράτους, γ) οι πληρωμές των συνεισφορών της χώρας στον ενωσιακό προϋπολογισμό, δ) η εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την υλοποίηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ε) η καταβολή ειδικών βοηθημάτων, όπως επίδομα θέρμανσης, προνοιακά επιδόματα ΟΠΕΚΑ, επιδόματα ανεργίας, στα φυσικά πρόσωπα, στ) η εξυπηρέτηση υποχρεώσεων και η πληρωμή δαπανών που έχουν αναληφθεί για τη λειτουργία του κράτους, ζ) οι κάθε είδους πληρωμές για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στην κοινωνία και την οικονομία από την πανδημία της COVID-19 και άλλων φυσικών καταστροφών (πχ. λογαριασμός κρατικής αρωγής), η) οι επιχορηγήσεις προς τα νοσηλευτικά ιδρύματα του ΕΣΥ, οι αποδόσεις των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θ) οι πληρωμές για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους της χώρας.
Η συντονιστική επιτροπή της Ολομέλειας των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος μετά την έκδοση της ανωτέρω εγκυκλίου (αριθ. 2/72297/ΤΠ/28-09-2021) εκφράζει την έντονη αντίθεσή της, με την οποία επιδιώκεται να απαγορευθούν οι κατασχέσεις ποσών σε βάρος των διαθεσίμων της Κεντρικής Διοίκησης και των λοιπών φορέων της γενικής κυβέρνησης που τηρούνται στις τράπεζες της χώρας, με την αιτιολογία ότι «έχουν ταχθεί για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων ειδικών δημοσίων σκοπών».
Η εγκύκλιος υπονομεύει, όπως τονίζει το συντονιστικό, το δικαίωμα δικαστικής προστασίας των πολιτών έναντι του Δημοσίου.
Η δικαστική προστασία, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του συντονιστικού, κατοχυρώνεται στο άρθ. 20 § Συντ. και στο άρθ. 6 § ΕΣΔΑ, και είναι αποτελεσματική μόνο όταν καθίσταται εφικτή στην πράξη η δυνατότητα αναγκαστικής εκτελέσεως. Το ΕΔΔΑ έχει δεχθεί σε πληθώρα ελληνικών υποθέσεων ότι η πραγματική προστασία του προσφεύγοντος συνεπάγεται την υποχρέωση της διοίκησης να συμμορφώνεται στις δικαστικές αποφάσεις.
Ταλαιπωρία για χήρες ναυτικών από τον ΕΦΚΑ
Την ίδια ώρα, στο μέτωπο των συντάξεων, την οργή του υπουργού Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη προκάλεσε η μη εφαρμογή της πρόσφατης νομοθετικής διάταξης από υπαλλήλους του ΕΦΚΑ, προκειμένου να καταβληθούν οι συντάξεις χηρείας σε 444 χήρες ναυτικών. Σύμφωνα με τον υπουργό, οι υπάλληλοι του φορέα αρνήθηκαν να παραλάβουν τους σχετικούς φακέλους από το ΝΑΤ, επικαλούμενοι την ανάγκη υπογραφής σχετικής εγκυκλίου. Στο άκουσμα της συγκεκριμένης πληροφορίας ο κ. Χατζηδάκης αντέδρασε έντονα, κάνοντας λόγο για γραφειοκρατικές αντιλήψεις, στενοκεφαλιά και δεσποτισμό, που ως αποτέλεσμα έχουν την ταλαιπωρία 444 γυναικών που περιμένουν εδώ και χρόνια τις συντάξεις των θανόντων ανδρών τους.
Αναλυτικά, με τον πρόσφατο νόμο για τη μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης 4826, που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις αρχές Σεπτεμβρίου, άνοιξε ο δρόμος πρωτίστως για τη χορήγηση εκκρεμών συντάξεων χηρείας στο ΝΑΤ, οι οποίες «σκόνταφταν»στην αδυναμία υπολογισμού λόγω απουσίας στοιχείων για τις συντάξιμες αποδοχές των θανόντων συνταξιούχων. Στην πράξη, το άρθρο 78 του νέου νόμου αίρει την εκκρεμότητα για μια κατηγορία συνταξιούχων του ΝΑΤ, για τους οποίους επανυπολογισμός δυνάμει των διατάξεων του νόμου Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) και κατ’ επέκταση η μεταβίβαση των συντάξεων αυτών λόγω θανάτου του ναυτικού στους δικαιούχους δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Και τούτο διότι δεν τηρούνται στοιχεία για τις πραγματικές συντάξιμες αποδοχές τους ούτε στο μηχανογραφικό σύστημα του ΝΑΤ ούτε στους φυσικούς φακέλους.
Ο κ. Χατζηδάκης πάντως, στην ανάρτησή του, διερωτάται με εμφανή εκνευρισμό «έως πότε θα κρύβονται ορισμένοι υπάλληλοι πίσω από τεχνητά εμπόδια που οι ίδιοι θέτουν, δίχως να συναισθάνονται τις ανάγκες αυτών που υπηρετούν;»Βάσει της νέας διάταξης, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος του ΝΑΤ και πρώην υποδιοικητής του e-ΕΦΚΑ, Κωνσταντίνος Τσαγκαρόπουλος, προώθησε τους φακέλους 444 γυναικών, δικαιούχων συντάξεων χηρείας, λόγω θανάτου του συζύγου τους, προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ. Σύμφωνα, δε, με τα όσα αποκάλυψε ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, με ανάρτησή του στο Facebook, οι υπάλληλοι του ΕΦΚΑ αρνήθηκαν να παραλάβουν τους φακέλους και να εκδώσουν τις αποφάσεις συνταξιοδότησης, επικαλούμενοι την έλλειψη σχετικής εγκυκλίου. Ο υπουργός χαρακτηρίζει το περιστατικό «εξοργιστικό»και αναφέρει πως ο νόμος είναι απολύτως ξεκάθαρος –λέει ότι δεν απαιτείται κανένας επανυπολογισμός σε αυτές τις περιπτώσεις–και το μόνο που πρέπει να κάνουν είναι να τον πάρουν, να τον διαβάσουν και να τον εφαρμόσουν! Να σημειωθεί εδώ ότι η σχετική διάταξη πράγματι δεν προβλέπει την έκδοση εγκυκλίου, αν και όπως επισημαίνουν ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης συνήθως αποστέλλεται ένα γενικό έγγραφο της αρμόδιας διεύθυνσης προκειμένου να εφαρμοστεί μια νέα διάταξη. Κάτι που δεν υπήρξε, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η ταλαιπωρία των δικαιούχων.
Για να καταλήξει ότι «δεν είμαστε εδώ για να βασανίζουμε τους πολίτες, αλλά για να τους υπηρετούμε. Και γι’ αυτό καλό θα είναι όλοι να ξεχάσουν τόσο την αδιαφορία όσο και τις δεσποτικές συμπεριφορές απέναντι σε ήδη ταλαιπωρημένους από το κράτος πολίτες. Εμένα όλοι αυτοί οι γραφειοκράτες και με βρίσκουν και θα με βρίσκουν ολοένα και περισσότερο μπροστά τους»
Με ανακοίνωσή τους οι εργαζόμενοι στον ΕΦΚΑ κάνουν λόγο για επικοινωνιακά τερτίπια και υποστηρίζουν ότι κάθε νόμος που ψηφίζεται (πόσο μάλλον όταν σχετίζεται με ασφαλιστικές ρυθμίσεις) ακολουθείται από τις εγκύκλιες οδηγίες που εκδίδει το αρμόδιο υπουργείο, τις οποίες και αποστέλλει κατόπιν προς τους εποπτευόμενους φορείς του, ώστε αυτοί με τη σειρά τους να τις εφαρμόσουν.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
