Αν μη τι άλλο, το 2021, δύσκολα θα βρεθεί άνθρωπος, παντού στον κόσμο, που να πει ότι «βαρέθηκε». Η χρονιά που φεύγει, δεύτερη συνεχόμενη της πανδημίας του Covid-19, η οποία βάζει τη «σφραγίδα» της, έμμεσα ή άμεσα, σε κάθε εξέλιξη, χαρακτηρίστηκε από γεγονότα, τα οποία, είτε ήταν πρωτόγνωρα - όπως η αιματηρή εισβολή των υποστηρικτών του Τραμπ στο Καπιτώλιο - είτε εντυπωσιακά, όπως η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και το πέρασμα της εξουσίας στους Ταλιμπάν.
Εκτός όμως από τα πρωτόγνωρα και τα εντυπωσιακά, συνέβησαν και τα, σε ένα λανθάνον επίπεδο, επικίνδυνα. Όπως η κλιμάκωση της «ψυχρής» σύγκρουσης Ρωσίας - ΝΑΤΟ με αφορμή την Ουκρανία, αλλά και η νέα δυτική συμμαχία στον Νότιο
Ειρηνικό, που εκτός από το ότι στοχεύει ανοιχτά την Κίνα, το
κάνει πετώντας εκτός την Γαλλία.
Όλα αυτά έλαβαν χώρα στο φόντο τραγικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όπως οι πλημμύρες στην Γερμανία και οι πυρκαγιές στην Ελλάδα, της όξυνσης του προσφυγικού και της εκρηκτικής ανόδου των τιμών στην ενέργεια που οδηγεί μεγάλα τμήματα του παγκόσμιου πληθυσμού στην ενεργειακή φτώχεια.
Ο... «Μπλεκ» στο Καπιτώλιο
Αν κάποιος έλεγε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς το 2020 ότι ο Ιανουάριος του 2021 θα μπει με εισβολή εξωγήινων θα είχε περισσότερες ελπίδες να γίνει πιστευτός, από το αν περιέγραφε μία εισβολή στο Καπιτώλιο, στην Ουάσιγκτον, από το παλίμψηστο της αμερικανικής ακροδεξιάς.
Κι όμως, συνέβη το δεύτερο.
Στις 5 και 6 Ιανουαρίου του 2021 λοιπόν, οπαδοί του απερχόμενου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ, των θεωριών συνωμοσίας και λοιποί ρατσιστές, θρησκόληπτοι, αρνητές της πανδημίας, της κλιματικής αλλαγής και της σφαιρικότητας της Γης, συγκεντρώθηκαν στην Ουάσινγκτον, για να διαμαρτυρηθούν για το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών του 2020, στις οποίες νίκησε ο Τζο Μπάιντεν, και να απαιτήσουν από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Μάικ Πενς και το Κογκρέσο να μην αναγνωρίσει αυτή τη νίκη.
Το πρωί της 6ης Ιανουαρίου, ο παραπάνω όχλος, υπό το σύνθημε «Σώστε την Αμερική», συμμετείχε σε σχετική διαδήλωση, η οποία κατέληξε σε εισβολή στο Καπιτώλιο, όπου το Κογκρέσο εκείνη τη στιγμή συνεδρίαζε.
Η ελλιπής, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, ασφάλεια του κτιρίου, προσπάθησε να αποκρούσει την επίθεση - η οποία θα χαρακτηριζόταν και ως απόπειρα πραξικοπήματος - με τον τελικό απολογισμό να είναι τέσσερις νεκροί (ένας αστυνομικός και τέσσερις εισβολείς), πολλοί τραυματίες και μια τεράστια πληγή στο γόητρο των ΗΠΑ, οι οποίες εξακολουθούν να ετεροκαθορίζονται από το, δικό τους, αφήγημα της «μεγαλύτερης δημοκρατίας» του πλανήτη.
Από το «Δέλτα», στο «Όμικρον»
Αν και εντοπίστηκε πρώτη φορά στην Ινδία στο τέλος του 2020, η μετάλλαξη Δέλτα του κορονοϊού, «βαφτίστηκε» έτσι από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις 31 Μαΐου του 2021.
Η Δέλτα κατέστησε τον κορονοϊό πιο μεταδοτικό, αλλά όχι λιγότερο θανατηφόρο, όπως συνέβαινε με τους ιούς του είδους μέχρι τότε. Μέχρι και τον Ιούλιο είχε κυριαρχήσει σε 124 χώρες, πιέζοντας αγρίως τα δημόσια συστήματα υγείας.
Ωστόσο, το νέο κύμα της πανδημίας έμελε να έχει φορέα μια νέα παραλλαγή του κορονοϊού, την Όμικρον, όπως την ονόμασε ο ΠΟΥ στις 26 Νοεμβρίου.
Οι πιο πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι το στέλεχος της Όμικρον είναι λιγότερο παθογόνο. Δηλαδή, μπορεί να ενισχύσει την ανοσία έναντι της Δέλτα, βοηθώντας στην «έξοδό» της από το πανδημικό προσκήνιο.
Είναι όμως εξαιρετικά μεταδοτικό, με τις κυβερνήσεις να προχωρούν σε νέα περιοριστικά μέτρα. Η αντίθεση στα οποία συσπειρώνει ένα υπολογίσιμο, «πολύχρωμο» ιδεολογικά και με διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες κομμάτι των δυτικών κοινωνιών, που εκφράζεται ακόμη και με όρους σύγκρουσης στους δρόμους με τις δυνάμεις καταστολής.
Εμβολιαστική διάκριση και εμβολιαστικός διχασμός
Τα εμβόλια κατά του Covid-19 δεν χαρακτήρισαν τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας το 2021 μόνο λόγω της επέκτασης του εμβολιασμού, αλλά και για ακόμη δύο λόγους:
Αυτή η επέκταση αφορά μόνο το ανεπτυγμένο, πλούσιο μέρος του πλανήτη και όχι το μεγαλύτερο, υπό ανάπτυξη, φτωχό κομμάτι του.
Αποτέλεσαν νέα αφορμή θεωριών συνωμοσίας, με τους αρνητές
της πανδημίας και του εμβολιασμού να δημιουργούν ένα «περιβάλλον» στο οποίο, σε
ορισμένες περιπτώσεις, βρίσκουν την ευκαιρία για ρελάνς, οι πιο σκοτεινές
εκδοχές της ακροδεξιάς.
Πρώτος γεωπολιτκός «σεισμός»: Αφγανιστάν
Το πρωί της Τρίτης 31 Αυγούστου, η Καμπούλ «ξύπνησε» - αν είχε καταφέρει βέβαια να κοιμηθεί λόγω των εξελίξεων - από τους εορταστικούς, νικητήριους πυροβολισμούς των Ταλιμπάν, οι οποίοι πήραν τον έλεγχο του αεροδρομίου της αφγανικής πρωτεύουσας πριν ξημερώσει εκείνη η μέρα, μετά την αποχώρηση των τελευταίων αμερικανικών στρατευμάτων, σηματοδοτώντας το τέλος ενός 20ετούς πολέμου που άφησε την ισλαμιστική πολιτοφυλακή ισχυρότερη από ό, τι ήταν το 2001.
Ή όχι;
Διότι πολλοί αναλυτές δεν είναι βέβαιοι ότι αυτοί οι φανατικοί θρησκόληπτοι με τις κελεμπίες, τις διχαλωτές σαγιονάρες και τα καλάσνικοφ κατάφεραν να νικήσουν στρατιωτικά τον μεγαλύτερο συμμαχικό σχηματισμό μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, στο πεδίο της μάχης.
Πιο πολύ έβλεπαν ότι η αλλαγή ηγεσίας στην Ουάσιγκτον
«επανέφερε» την «εξωστρέφεια» των ΗΠΑ, που είχε πληγεί επί προεδρίας Τραμπ,
αλλάζοντας, όμως τους γεωπολιτικούς στόχους. Πιο απλά, οι ΗΠΑ δεν νικήθηκαν στο
Αφγανιστάν, αλλά επέλεξαν να ρίξουν βάρος σε άλλα μέτωπα. Και ότι οι χιλιάδες
τόνοι πολεμικού υλικού κάθε τύπου που άφησαν πίσω τους, δεν είναι «λάφυρα» των
Ταλιμπάν, αλλά ένας «μασκαρεμένος» εξοπλισμό τους για μελλοντική χρήση. Είναι
άλλωστε και το Ιράν δίπλα...
Δεύτερος γεωπολιτικός «σεισμός»: Συμμαχία «AUKUS»
Πριν στεγνώσει το μελάνι των παραπάνω αμφιβολιών για το κατά πόσο ήταν «νίκη» των Ταλιμπάν αυτό που συνέβη στο Αφγανιστάν, τον Σεπτέμβριο, μέσω ζωντανής τηλεδιάσκεψης, οι ηγέτες των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Αυστραλίας, ανακοίνωσαν την ίδρυση της νέας συμμαχίας υπό την ονομασία «AUKUS» (από τα αρχικά των ιδρυτριών κρατών Australia - UK - US).
Πρόκειται για μια εξέλιξη η οποία θα έχει μακροχρόνιες γεωοπολιτικές συνέπειες, όχι μόνο στον τεράστιο χώρο της Ασίας και της Ωκεανίας, αλλά και ευρύτερα, αφού, από την συμμαχία εξαιρέθηκε ένας μεγάλος «παίκτης» με συμφέροντα σε εκείνη την μεριά του πλανήτη: Η Γαλλία.
Οι πάντες εξέλαβαν την «AUKUS» ως επιθετική κίνηση εναντίον της Κίνας, με τις διαψεύσεις να μην προσπαθούν καν να είναι πειστικές. Το βέβαιο είναι ότι πρόκειται για σοβαρή κλιμάκωση του άγριου ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή.
Τρίτος γεωπολιτικός «σεισμός»: Ουκρανία
Ούτε στην επίθεση του ΝΑΤΟ στην Γιουγκοσλαβία το 1999 δεν εκφράστηκαν δημόσια φόβοι για διεθνή, ακόμη και παγκόσμια πολεμική σύρραξη, όσο τους τελευταίους μήνες του 2021, με αφορμή τις εξελίξεις στον ουκρανικό εμφύλιο πόλεμο - που μαίνεται από το 2014 - στο φόντο της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας - ΝΑΤΟ για την προς ανατολάς επέκταση του τελευταίου.
Τα μεγάλης κλίμακας στρατιωτικά γυμνάσια της Ρωσίας στο νότο της και κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία προκάλεσαν έντονη ανησυχία στην Δύση που τα εξέλαβε ως προετοιμασία «εισβολής». Η πρόσφατη επιστροφή των Ρώσων στρατιωτών στις μονάδες τους, μετά από ένα μήνα, σήμανε λήξη συναγερμού, μάλλον όμως προσωρινού, αφού η κρίση στην περιοχή συνεχίζεται.
Προσφυγικό: Χρονιά νοσηρού ρεκόρ
Μέχρι τον Νοέμβριο, περισσότεροι από 84 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Αυτός ο αριθμός παραπέμπει σε αύξηση σε σχέση με το 2020 και το 2019, τα οποία ήταν και τα δύο χρόνια ρεκόρ όσον αφορά τον αριθμό των αναγκαστικά εκτοπισμένων σε όλο τον κόσμο.
Σίγουρα όμως, αξιοσημείωτο για τη χρονιά που φεύγει είναι το πολύμηνο δράμα που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο στα σύνορα της Λευκορωσίας με την Πολωνία, όπου πρόσφυγες κάθε ηλικίας προσπαθούν να περάσουν προς την Δύση. Η έλευση της βαρυχειμωνιάς τους βρήκε απροστάτευτους, με αποτέλεσμα να υπάρξουν θύματα από το κρύο.
Αιθιοπία: Ο «ξεχασμένος» εμφύλιος
Το δράμα του λαού της Αιθιοπίας, που υποφέρει διαχρονικά από πολέμους και πείνα, έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις το τελευταίο εξάμηνο του 2021.
Τον Σεπτέμβριο, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπό τον Άμπιι Αχμέτ ανέστειλε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, υπό το πρόσχημα της πανδημίας του κορονοϊού.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα και την αναβολή των εκλογών για την τοπική κυβέρνηση του Τιγκράι, στα βόρεια της χώρας. Το TPLF (Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο του Τιγκράι) απάντησε με ένοπλες επιθέσεις εναντίον ομοσπονδιακών στόχων, με την κυβέρνηση να απαντά επίσης με τα όπλα.
Ο πόλεμος που ξέσπασε έφτασε στα όρια του λιμού τον κόσμο στον Βορρά, αλλά ίσως αποτελέσει και την σπίθα για περιφερειακή κλιμάκωση της σύγκρουσης στην πυριτιδαποθήκη που συνιστά το Κέρας της Αφρικής.
Περιβαλλοντικές τραγωδίες
Το Καλοκαίρι του 2021 ήταν το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όταν συναντώνται με την ανθρώπινη παρέμβαση και ολιγωρία.
Τον Ιούλιο, στην Γερμανία, στην περιοχή Μπαντ Νόιεναρ-Αρβάιλερ της Ρηνανίας - Παλατινάτου, τουλάχιστον 180 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους από πλημμύρες, σε μια από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές που έχουν σημειωθεί στη μεταπολεμική Γερμανία.
Το δε κόστος αποκατάστασης από τις υλικές ζημιές εκτινάχθηκε στα 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Λίγες μέρες αργότερα, τον Αύγουστο, και νοτιότερα, στην Ελλάδα, οι πυρκαγιές που ξέσπασαν στα δάση της Εύβοιας, την Αττικής και της Πελοποννήσου, μετέτρεψαν σε στάχτη 1,2 εκατομμύρια στρέμματα δασών και καλλιεργειών, κατατάσσοντας την Ελλάδα πρώτη μεταξύ 15 μεσογειακών χωρών στις καμένες εκτάσεις.
Ειδικά στην Εύβοια, κάηκε το 1/3 των δασών της, ενώ η Αθήνα έχασε έναν από τους βασικούς πνεύμονες οξυγόνου και κλιματικής ισορροπίας, με την φωτιά να καίει δάσος και σπίτια από την Πάρνηθα μέχρι τους περιαστικούς οικισμούς της πρωτεύουσας.
Στον κόσμο του «metaverse»
Αν η πανδημία, ο πόλεμος και η κλιματική αλλαγή σας προκαλούν άγχος, ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ο ιδιοκτήτης του Facebook, λέει ότι έχει τη λύση: Το «metaverse», το οποίο παρουσίασε στα τέλη Οκτωβρίου.
Το «μετασύμπαν» είναι ένας «χώρος» εικονικής πραγματικότητας στον οποίο οι χρήστες μπορούν να αλληλεπιδρούν με ένα περιβάλλον που δημιουργείται από τον υπολογιστή και από άλλους χρήστες, μέσω των ψηφιακών «ειδώλων - εκδοχών» τους (άβαταρ).
Ή, όπως το Facebook το περιγράφει μακράν απλούστερα: «Το "metaverse" είναι ένα σύνολο εικονικών χώρων τους οποίους μπορείτε να δημιουργήσετε και να εξερευνήσετε με άλλα άτομα που δεν βρίσκονται στον ίδιο φυσικό χώρο με εσάς».
Αν τελικά αυτό μελλοντικά θα παραπέμπει σε έναν κόσμο σαν το Matrix, τότε σίγουρα τότε οι άνθρωποι θα θυμούνται το 2021, ως το έτος γέννησής του...
tvxs.gr
