Ακίνητα: Η χήνα με τα χρυσά αυγά για τα φορολογικά έσοδα

Αποκαλυπτική είναι μια ακόμα έκθεση για τη σύνθεση των φορολογικών εσόδων ανά χώρα- μέλος του ΟΟΣΑ, καθώς η Ελλάδα βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις της βαθμολογίας που αντανακλούν την πολυπλοκότητα της φορολογίας των ακινήτων αλλά και την αφαίμαξη των φορολογούμενων.  

Το πρώτο εύρημα είναι το... οφθαλμοφανές. Ενώ η φορολογία ακινήτων συνιστά το 5,6% των φορολογικών εσόδων κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, στην Ελλάδα ανέρχεται στο 8,1%, ως αποτέλεσμα των μεγάλων επιβαρύνσεων από τα χρόνια των Μνημονίων, με την νομοθέτηση του ΕΤΑΚ, του ΦΑΠ και τελικά του ΕΝΦΙΑ. Οι φορολογικές επιβαρύνσεις δεν περιορίζονται, όμως, στην κατοχή των ακινήτων.  

Φόροι μεταβίβασης, φόροι κληρονομιάς, φόροι δωρεών και γονικών παροχών, επαυξημένη φορολογία (Συμπληρωματικός Φόρος) για φυσικά και νομικά πρόσωπα, φόροι συγκέντρωσης κεφαλαίου, Τέλη Ακίνητης Περιουσίας, Τέλη Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων και η λίστα δεν έχει τελειωμό. Με αυτά τα δεδομένα, η ειδική βαθμολογία για την Ελλάδα την κατατάσσει στη διόλου ζηλευτή 29η θέση επί του συνόλου των 37 ευρωπαϊκών χωρών- μελών του ΟΟΣΑ, με «κέρδος» μόλις 1 θέση σε σύγκριση με το 2020.  

Σύμφωνα με την έκθεση του Tax Foundation, που επεξεργάστηκε τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η Εσθονία βρίσκεται στην κορυφή της σχετικής βαθμολογίας. Για ποιον λόγο; Επιβάλλει φόρο ακινήτων μόνο επί της γης και όχι επί κτισμάτων ή άλλων υποδομών και είναι η μία από τις τρεις χώρες (μαζί με Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία), που εφαρμόζει τέτοιο σύστημα, χωρίς να προβλέπει κανέναν άλλο φόρο ή Τέλος για την ακίνητη περιουσία. Στον αντίποδα, η Ιταλία έχει τη χειρότερη, ειδική βαθμολογία, με πληθώρα φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων στην ακίνητη περιουσία.  

Η βαθμολογική θέση της Ελλάδας είναι βέβαιο ότι θα βελτιωθεί στις μετρήσεις του 2022, καθώς δύο σημαντικές παρεμβάσεις αλλάζουν τα δεδομένα. Κατ' αρχάς, από την 1η Οκτωβρίου «τρέχει» η κατάργηση του φόρου γονικών παροχών- δωρεών για τη συντριπτική πλειοψηφία των φορολογούμενων, αν λάβει κανείς υπόψιν ότι το αφορολόγητο όριο ανεβαίνει στις 800.000 ευρώ. Ήδη στα συμβολαιογραφεία επικρατεί το αδιαχώρητο, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η «ομπρέλα» του νέου πλαισίου καλύπτει και τις χρηματικές δωρεές, με αποτέλεσμα να ενισχύονται τα κίνητρα για επενδύσεις (και) σε ακίνητα.  

Η δεύτερη μεγάλη παρέμβαση αφορά στην αναδιάρθρωση του ΕΝΦΙΑ, με βασικό στοιχείο την κατάργηση του Συμπληρωματικού Φόρου με τη σημερινή του μορφή. Πλέον, δεν θα τιμωρείται η συγκέντρωση πλούτου, με την επιβολή επιπλέον φόρου επί του συνόλου της ακίνητης περιουσίας, αλλά θα προβλεφθεί ειδική προσαύξηση μόνο αν η αξία κάθε ακινήτου υπερβαίνει κάποιο όριο, το οποίο εκτιμάται ότι θα είναι υψηλότερο από 250.000 ευρώ, εν όψει ενεργοποίησης των αυξημένων αντικειμενικών αξιών.  

Στα «συν» θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς το «πάγωμα» του ΦΠΑ και του Φόρου Υπεραξίας ως το 2024, ενώ για τα νεόδμητα το υπουργείο Οικονομικών θα μπορεί από το 2025 να εφαρμόζει μηδενικό ΦΠΑ, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τους ιδιώτες και τα επαγγέλματα που σχετίζονται με την κτηματαγορά. 

economistas.gr του Γιώργου Παππού