Βαριές οι απώλειες για τον κλάδο που υπέστη τα περισσότερα περιοριστικά μέτρα. Οι αναγκαίες παρεμβάσεις, οι προβλέψεις και οι πέντε πηγές αβεβαιότητας: ανεμβολίαστοι, περιορισμοί, ενεργειακό κόστος, πρώτες ύλες και περιβαλλοντικό τέλος.
Η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων εστίασης ανάγεται σε Νο1
πρόκληση για το 2022 μετά από δύο δύσκολα χρόνια πανδημίας όπου η αγορά έχασε
περίπου το 50% της αξίας της.
Φορτωμένες με ζημιές οι επιχειρήσεις πορεύονται σε περιβάλλον αβεβαιότητας εν μέσω ανατιμήσεων πρώτων υλών, ενεργειακής κρίσης και προσαρμογής στις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της χώρας. Επίσης η μετακύληση μέρους του επιπλέον κόστους στις υπηρεσίες και τα προϊόντα εστίασης αναμένεται να επηρεάσει περαιτέρω την κατανάλωση που έχει μειωθεί ήδη εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων και της κακής ψυχολογίας από τα ρεκόρ κρουσμάτων. Όπως αναφέρουν επιχειρηματίες, χωρίς τη λήψη μέτρων είναι ζητούμενο πόσες επιχειρήσεις θα επιβιώσουν στο νέο περιβάλλον.
Ας σημειωθεί ότι ο κλάδος της εστίασης συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων που χτυπήθηκαν με σφοδρότητα από την πανδημία, καθώς έμεινε σε lockdown περισσότερο διάστημα από κάθε άλλο κλάδο της οικονομίας συσσωρεύοντας απώλειες, που κατά τις εκτιμήσεις πλησίασαν τα 3 δισ. ευρώ σε δύο χρόνια.
Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για το κλείσιμο του 2021 αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι και το α’ εξάμηνο οι συσσωρευμένες απώλειες τζίρου συγκριτικά με το 2019 ξεπερνούσαν το 1 δισ. ευρώ. Εξάλλου, σχεδόν 2,5 δισ. ευρώ ήταν οι απώλειες στο σύνολο του 2020, όταν η πτώση έφτασε το 37,2%. Υπενθυμίζεται ότι το 2019 ο κύκλος εργασιών του κλάδου ξεπερνούσε τα 6 δισ. ευρώ.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αλλά και εκείνα των ερευνών του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ δείχνουν τη δυσμενή θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι επιχειρήσεις εστίασης. Μετά από ένα καλό τετράμηνο το φετινό καλοκαίρι, που ωστόσο δεν ήταν αρκετό για να καλύψουν τις απώλειες 16 μηνών lockdown, τον Νοέμβριο του 2021 βρέθηκαν αντιμέτωπες με τα μέτρα για τους ανεμβολίαστους.
Οι ανεμβολίαστοι
Ο κλάδος κλήθηκε να λειτουργήσει υπό νέους περιορισμούς όταν
μία στις δύο επιχειρήσεις φοβόταν λουκέτο και μία τρεις είχε ξεμείνει από
μετρητά από τον Ιούλιο. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών και Συναφών
Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) και άλλοι φορείς της εστίασης θεωρούν ότι ο κλάδος
χρησιμοποιείται ως μοχλός πίεσης για την αύξηση της συμμετοχής στο εμβολιαστικό
πρόγραμμα.
Ενδεικτικά ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ και πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ σημειώνει ότι με τους περιορισμούς για τους εισερχόμενους στα καταστήματα, μόνο με αρνητικό διαγνωστικό τεστ ή πιστοποιητικό νόσησης, οι επιχειρήσεις έχασαν το 50% της πελατείας τους, κατάσταση που επιδεινώθηκε με την αυστηροποίηση των μέτρων τις τελευταίες εβδομάδες του έτους.
Περιορισμοί σε ωράριο και μουσική
Από την άλλη μεριά τονίζεται ότι τα μέτρα αλλάζουν το
χαρακτήρα της εστίασης η οποία “δεν είναι σίτιση”, καθώς συνδέεται με τον
πολιτισμό, την ψυχαγωγία και τη διασκέδαση. Γι’ αυτό χαρακτηρίστηκε
καταστροφική η πρόσφατη απόφαση για περιορισμό του ωραρίου μέχρι τις 12 το
βράδυ και ειδικά για το ρεβεγιόν μέχρι τις 2.00 το πρωϊ σε συνδυασμό με
απαγόρευση της μουσικής. Εστιατόρια και κέντρα διασκέδασης έχασαν το “παράθυρο
ευκαιρίας” στον εορταστικό τζίρο ενώ η απουσία αντισταθμιστικών μέτρων εξόργισε
παράγοντες της αγοράς.
Ενεργειακό κόστος
Λήψη μέτρων ζητά ο κλάδος ειδικότερα για την αντιμετώπιση
των αρνητικών επιπτώσεων του πληθωρισμού. Η συζήτηση εστιάζεται κατά βάση στην
διαχείριση του ενεργειακού κόστους, που χαρακτηρίζεται “δεύτερο ενοίκιο” από
τους επαγγελματίες.
Πληροφορίες για σχετική πρόταση της κυβέρνησης αναφέρουν ότι αυτή τελεί εν αναμονή έγκρισης από την γενική διεύθυνση ανταγωνισμού της ΕΕ όπου έχει προωθηθεί. Στο μεταξύ, καθώς έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια απορρόφησης του επιπλέον κόστους από τις επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να περνούν οι αυξήσεις στα προϊόντα.
Euro2day
