Πέρασαν 2 χρόνια από την κακοκαιρία Θάλεια και την πλημμύρα που συνέβη στο Ληλάντιο Πεδίο του Δήμου Χαλκιδέων. Εμείς οι κάτοικοι των χωριών που επλήγησαν παλεύουμε ακόμη να ορθοποδήσουμε. Σε αυτό το κείμενο καταγράφουμε την κατάσταση έως σήμερα και διεκδικούμε μέτρα προστασίας της ζωής μας και οικονομικής στήριξης από το κράτος και τις αρμόδιες αρχές.
Ήταν η δεύτερη φορά μέσα σε μια δεκαετία που πλημμυρίσαμε.
Και δυστυχώς αυτή τη φορά είχαμε και θύματα 8 συνανθρώπους μας. Ο κίνδυνος
υπερχείλισης ήταν γνωστός ιδιαίτερα μετά την πλημμύρα του 2009 και την πυρκαγιά
του 2007. Όμως, όλα αυτά τα χρόνια από το 2009 και μετά, όχι μόνο δεν είχε
παρθεί κανένα μέτρο αντιπλημμυρικής προστασίας ούτε στην ορεινή ούτε στην
πεδινή κοίτη του Λήλαντα αλλά ούτε καν είχαν καθαριστεί τα ρέματα όπως
αποδείχτηκε από τα φερτά υλικά στην πλημμύρα του 2020. Όλα αυτά τα χρόνια τις
ζωές μας τις υπολογίζουν σαν κόστος δηλαδή;
Τον Αύγουστο του 2020 ακούσαμε πολλά λόγια. Οι αρχικές
δεσμεύσεις του Υπουργού Υποδομών κυρίου Καραμανλή το 2020 ήταν ότι θα βάλουν
μπροστά πρόγραμμα 240.000.000 ευρώ για την περιοχή. Οι αρχικές δηλώσεις του
Περιφερειάρχη κυρίου Σπανού ήταν ότι θα ανατεθεί σε ειδικούς του ΕΜΠ και
μάλιστα από τον καθηγητή κύριο Λέκκα (ο οποίος επεσήμανε τον κίνδυνο να
επαναληφθεί το φαινόμενο), να γίνει μελέτη ολοκληρωμένη από πάνω μέχρι κάτω του
ποταμού, ότι θα ξεφύγουν από τη συμβατική και συνήθη αντιπλημμυρική προστασία
και πάνε σε κάτι πραγματικά στρατηγικό, με μεγάλο πρόγραμμα αποκατάστασης των
υποδομών που δεν θα συνεπάγεται την επανάληψη λαθών δηλαδή οικοδομικές άδειες
πάνω στο ποτάμι.
Σήμερα, 2 χρόνια μετά, αυτό που έχουν κάνει από την
Περιφέρεια Στερεάς είναι καθαρισμοί και άρση προσχώσεων όπως θα έπρεπε να
γίνεται έτσι κι αλλιώς τακτικά και προληπτικά. Τα έργα που πρέπει να εκτελεστούν
από το δασαρχείο στην ορεινή κοίτη του ποταμού προχωρούν πολύ αργά λόγω
έλλειψης χρηματοδότησης και ανεπαρκούς
προσωπικού. Οι αρμόδιοι από την Περιφέρεια προσπαθούν να παρουσιάσουν τα
έργα αποκατάστασης ως έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Η αντιστήριξη με
συρματοκιβώτια έγινε επιλεκτικά και προχωράει αργά. Δεν διασφαλίζουν ούτε τον
ποταμό από την υπερχείλιση ούτε την προστασία μας. Τα χωριά μας είναι
αθωράκιστα. Η μελέτη οριοθέτησης του
Λήλαντα δεν είναι έτοιμη. Παρ’ όλ΄ αυτά, προχώρησε η άρση προσχώσεων που
φαίνεται να έχει δημιουργήσει επικίνδυνα σημεία από όπου το νερό θα
υπερχειλίσει, όπως στα χωριά Άγιος Νικόλαος και Βασιλικό. Είδαμε να
αποκαθίσταται και πάλι ο δρόμος Βασιλικού-Πισσώνα που είναι μέσα στο ποτάμι.
Είδαμε να χτίζουν και νέο ανοιχτό γήπεδο μπάσκετ δίπλα στο υπάρχον κλειστό
γυμναστήριο Βασιλικού που είναι και τα δύο μέσα στο ποτάμι. Πιθανόν λοιπόν να
μονιμοποιήσουν την υφιστάμενη κατάσταση εντός της κοίτης αυξάνοντας έτσι και
τον κίνδυνο υπερχείλισης. Όλες οι προηγούμενες μελέτες εντόπιζαν τον μεγαλύτερο
κίνδυνο στο δέλτα του ποταμού όμως δεν έχει γίνει έργο πλην τοποθέτησης
αμμόσακων στις όχθες και του πλωτού γερανού που έκανε εκβάθυνση. Στο σημείο
υπάρχει ο οικισμός 150 και πλέον κατοικιών και πάνω από 450 ανθρώπων που
κινδυνεύουν άμεσα.
Η γέφυρα των Φύλλων που γκρεμίστηκε έχει αποκόψει το χωριό
από τη Χαλκίδα εδώ και 2 χρόνια. Οι κάτοικοι ταλαιπωρούνται και σπαταλούν χρόνο
και χρήματα να κάνουν παράκαμψη από άλλα χωριά. Επιχειρήσεις που εξυπηρετούνται
με μεγάλα οχήματα αναγκάστηκαν να αλλάξουν έδρα επιχείρησης ή δεν μπορούν να τα
χρησιμοποιούν και δημιουργεί πρόβλημα στις παραγγελίες τους ή έχασαν πελάτες.
Έχουν γίνει εξαγγελίες από το Υπουργείο Υποδομών για κονδύλι 7,5 εκατ ευρώ για
κατασκευή νέας γέφυρας σε Φύλλα και αποκατάσταση των γεφυρών Βασιλικού και
Αφρατίου, όμως καθυστερούν.
Οι περισσότερες πληγείσες κατοικίες πήραν αποζημιώσεις
ψίχουλα που δεν αρκούν. Αποκλείστηκαν περίπου τα 2/3 των αιτούντων από το
έκτακτο επίδομα των 600 ευρώ και το επίδομα της οικοσκευής. Οι Β κατοικίες
εξαιρέθηκαν. Υπάρχουν απορριφθείσες αιτήσεις χωρίς δικαιολογία. Απορρίφθηκαν 58
αιτήσεις για υπόγεια και αποθηκευτικούς χώρους και 70 αιτήσεις για γκαράζ,
περιβάλλοντες χώρους. Οι αποζημιώσεις εν τέλει αφορούσαν ελάχιστους.
Οι αγρότες δεν αποζημιώθηκαν. Πήραν μερική ενίσχυση οι
υπαίθριες καλλιέργειες από τον ΕΛΓΑ για τον καρπό της σοδειάς που χάθηκε την
ημέρα της πλημμύρας εφόσον ήταν ασφαλισμένη. Εκκρεμούν οι αποζημιώσεις για
έγγειο κεφάλαιο, εξοπλισμό, θερμοκήπια και μηχανήματα. Οι ζημιές ανεπανόρθωτες
για πολλούς. Τα χωράφια μένουν ακόμη μπαζωμένα από φερτά υλικά, αδύνατον να
καλλιεργηθούν. Μάλιστα, στέλνουν από τη ΔΕΗ ειδοποίηση διακοπής στο αγροτικό
ρεύμα.
Από τους πληγέντες επαγγελματίες ενίσχυση πήρε μόνο το 55%
με χρήματα που σε καμία περίπτωση δεν αντιστοιχούν στην πραγματική ζημιά που
έπαθαν, με αποτέλεσμα να έχουν «γονατίσει» οικονομικά.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έληξε τον Αύγουστο χωρίς να
έχουν γίνει έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης στο μεγαλύτερο μέρος του ποταμού. Η
περίοδος απαλλαγής από τους λογαριασμούς νερού έληξε επίσης.
Παρά τις αρχικές εξαγγελίες της κυβέρνησης, οι κάτοικοι της
περιοχής πληρώσαμε όλοι φόρους και ΕΝΦΙΑ, ανέβηκε μάλιστα η τιμή ζώνης στους
οικισμούς και καλλιέργειες που επλήγησαν.
Απαιτούμε
• μελέτη
ολόκληρης της υδρολογικής λεκάνης που θα έδινε λύσεις για τη διατήρηση της
φυσικής κοίτης και τη μείωση του όγκου του νερού προς τις εκβολές
• σχέδιο
αντιπλημμυρικής προστασίας από τις πηγές ως τις εκβολές του ποταμού. Να
ξεκινήσουν γρήγορα τα έργα.
• Άμεση
αποκατάσταση των γεφυρών
• Να
επεκταθεί η περίοδος έκτακτης ανάγκης.
• Να
απαλλαγούμε από ΕΝΦΙΑ (όπως σωστά έγινε για τους πληγέντες της Β. Εύβοιας),
δημοτικά τέλη, λογαριασμό νερού.
• Να
υλοποιηθεί η αποζημίωση στο 100% της ζημιάς που έχουμε πάθει όλοι οι κάτοικοι
χωρίς εξαιρέσεις, όρους και προϋποθέσεις. Ο Δήμος πρέπει να επανεξετάσει τις
περιπτώσεις που απέρριψε.
• Να
ολοκληρωθεί η εισαγγελική έρευνα για τους υπαίτιους των 8 θανάτων.
Επιτροπή Κατοίκων Ληλαντίου
