MY KTEO

Πέμπτη 3 Νοεμβρίου 2022

e-Κληρονομιές: Ο «μαραθώνιος» των δικαιολογητικών και τα «ψιλά» γράμματα της δήλωσης


Μια… ανάσα στο τέλος του μαραθώνιου που πρέπει να τρέξουν οι πολίτες για να αποδεχτούν κληρονομιές δίνει η νεα δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων φόρου.

Εφόσον δηλαδή οι κληρονόμοι παλέψουν με το «τέρας» της γραφειοκρατίας και καταφέρουν να συλλέξουν όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την αποδοχή της κληρονομιάς και εφόσον έχουν κάνει εμπρόθεσμα όλη την απαραίτητη διαδικασία τότε, ο συμβολαιογράφος ή οι ίδιοι (αν το επιθυμούν) μπορούν να υποβάλουν ψηφιακά το έντυπο δήλωσης φόρου κληρονομιάς. Η σχετική εφαρμογή ενεργοποιήθηκε και προαιρετικά, όσοι θέλουν, μπορούν να υποβάλουν τις δηλώσεις στην διεύθυνση http//myproperty.aade.gov.gr Όπως, μάλιστα, αναφέρεται σε εγκύκλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσοδων (ΑΑΔΕ) «οι αρχικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς υποβάλλονται προαιρετικά μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής myPROPERTY ενώ οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς της ίδιας παραγράφου και άρθρου υποβάλλονται προαιρετικά από 01/12/2022. Από την 01/01/2023 καθίσταται υποχρεωτική η υποβολή των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς μέσω της ψηφιακής εφαρμογής».

Ανά ζεύγος κληρονομούμενου – κληρονόμου και ανά αιτία επαγωγής, συντάσσεται μία δήλωση, ανεξαρτήτως του αριθμού των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση περισσότερων του ενός κληρονόμων συντάσσονται αντίστοιχα περισσότερες δηλώσεις.

Προτού όμως φτάσετε… εκεί θα πρέπει να έχετε συλλέξει τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
α) ληξιαρχική πράξη θανάτου
β) αντίγραφο διαθήκης
γ) κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής περί του είδους και του βαθμού συγγενείας προς τον κληρονομούμενο
δ) πιστοποιητικό του Γραμματέα του Ειρηνοδικείου περί μη δημοσιεύσεως νεότερης διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διαδοχής
ε) δημόσιο έγγραφο από το οποίο να προκύπτει η ηλικία του επικαρπωτή, όταν για τον προσδιορισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη η ηλικία αυτού
στ) έγγραφο νομιμοποιήσεως, σε περίπτωση πληρεξουσίου
ζ) τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης
η) αποδεικτικά χρεών της κληρονομιάς.

Ο «λογαριασμός» της εφορίας
Σημειώνεται ότι για τις κληρονομιές δεν ισχύει το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ που ισχύει για γονικές παροχές και δωρεές προς τους συγγενείς της Α΄ κατηγορίας – κληρονομιά μέχρι το ποσό των 150.000 ευρώ είναι αφορολόγητη.

Από τις 150.000 ευρώ και πάνω εφαρμόζεται κλίμακα φορολόγησης, που προβλέπει φόρο 1% από τις 150.000 και μέχρι του ποσού των 300.000 ευρώ, από το ποσό των 300.000 ευρώ και μέχρι τις 600.000 ευρώ προκύπτει φόρος 5%, ενώ για τα ποσά που υπερβαίνουν τις 600.000 ευρώ προκύπτει φόρος 10%.

Ισχύει δε, ειδικό αφορολόγητο φόρου κληρονομιάς 400.000 ευρώ για τον επιζώντα σύζυγο (μετά από 5 έτη γάμου) και τα ανήλικα τέκνα του. Ειδικά για την πρώτη κατοικία, η κληρονομιά είναι αφορολόγητη μέχρι 200.000 ευρώ αν αποκτάται από άγαμο και 250.000 ευρώ για το ζευγάρι όριο που αυξάνεται ανάλογα με τα παιδιά που έχει ο φορολογούμενος.

O φόρος καταβάλλεται:
α) Σε περίπτωση που προκύπτει βάσει αρχικής ή εμπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης, σε 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις, όχι μικρότερες των €500, πλην της τελευταίας. Σε περίπτωση κληρονομιάς, αν ο κληρονόμος είναι ανήλικος, ο αριθμός των δόσεων διπλασιάζεται, με την προϋπόθεση ότι κάθε δόση δεν θα είναι μικρότερη των €500, πλην της τελευταίας.
β) Μετά την υποβολή εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ή μετά τον έλεγχο, εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης διορθωτικού προσδιορισμού.
γ) Σε περίπτωση έκδοσης οριστικής απόφασης διοικητικού δικαστηρίου, σε δύο ίσες μηνιαίες δόσεις.

Η διαδικασία για την αποδοχή κληρονομίας
Υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι ο κληρονόμος ή ο κληροδόχος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του.

Η δήλωση φόρου κληρονομιάς υποβάλλεται μέσα σε 6 μήνες από τον θάνατο, αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα ή μέσα σε ένα 1 χρόνο, αν ο κληρονομούμενος πέθανε στο εξωτερικό ή οι κληρονόμοι ή οι κληροδόχοι διέμεναν κατά τον χρόνο θανάτου στο εξωτερικό. Η προθεσμία αρχίζει κατά κανόνα από:

• τον θάνατο του κληρονομουμένου,
• τη δημοσίευση της διαθήκης ή
• τη δημοσίευση στον τύπο της δικαστικής απόφασης που κηρύσσει την αφάνεια ή
• τον θάνατο του υπόχρεου σε δήλωση, αν αυτός δεν υπέβαλε δήλωση ή
• τη λήξη της επιδικίας, τη συνένωση της επικαρπίας με την ψιλή κυριότητα, τη συντέλεση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, την είσπραξη πνευματικών δικαιωμάτων, κ.λπ.

Η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φόρου κληρονομιάς μπορεί να παραταθεί για τρεις κατ’ ανώτατο όριο μήνες, με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ..Η αίτηση για παράταση της προθεσμίας μπορεί να υποβληθεί ακόμη και μετά τη λήξη αυτής, μέσα όμως στο τρίμηνο που ακολουθεί.

Ποιες δήλωσης κληρονομιάς υποβάλλονται ηλεκτρονικά
Μέσω της εφαρμογής myPROPERTY της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (http//myproperty.aade.gov.gr), μπορούν να υποβληθούν οι ακόλουθες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς:

α) οι αρχικές εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, εφόσον δεν έχει προηγουμένως υποβληθεί άλλη δήλωση σε έντυπη μορφή, κινητών περιουσιακών στοιχείων (ενδεικτικά χρημάτων, αυτοκινήτων, εταιρικών μεριδίων, εισηγμένων ή μη μετοχών, απαιτήσεων, έργων τέχνης κ.λπ.) και ακινήτων εντός αντικειμενικού συστήματος (Α.Π.Α.Α.), με κληρονόμους φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, που έχουν εγγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο και είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ και

β) οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς αρχικής δήλωσης (εμπρόθεσμες ή εκπρόθεσμες) με τις οποίες είτε δηλώνονται νέα περιουσιακά στοιχεία είτε τροποποιούνται τα ήδη δηλωθέντα, εφόσον η αρχική δήλωση (για θανάτους από 01/01/2022) έχει υποβληθεί μέσω της εφαρμογής αυτής.

Ποιες δηλώσεις υποβάλλονται σε έντυπη μορφή
Δηλώσεις που αφορούν λοιπές περιπτώσεις επιβολής φόρου κληρονομιάς εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου» .

Ενδεικτικά σε έντυπη μορφή υποβάλλονται:

α) κάθε τροποποιητική δήλωση (είτε για νέο περιουσιακό στοιχείο είτε για ήδη δηλωθέν), εφόσον έχει ήδη υποβληθεί σε έντυπη μορφή άλλη δήλωση φόρου κληρονομιάς,

β) οι δηλώσεις που αφορούν ακίνητα εκτός Α.Π.Α.Α.,

γ) οι δηλώσεις αναβολής φορολογίας,

δ) οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία, στην περίπτωση που δεν διασφαλίζεται η πληρωμή του φόρου από την περιουσία του υπόχρεου κληρονόμου, ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις,

ε) οι δηλώσεις κληρονομιάς επικαρπίας, η οποία περιέρχεται λόγω θανάτου του επικαρπωτή στον ψιλό κύριο που έχει αγοράσει την ψιλή κυριότητα, για την οποία υπόκειται σε φόρο για τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας (περ. ε’ παρ. 1 του άρθρου 2 του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια, που κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001).

Η διαδικασία υποβολής της ηλεκτρονικής δήλωσης
Η δήλωση κληρονομιάς για κινητά περιουσιακά στοιχεία, εφόσον δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής αυτής, υποβάλλεται από τον υπόχρεο σε δήλωση (κληρονόμο ή νομίμως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο σε περίπτωση νομικού προσώπου) με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών TAXISnet.

Δηλώσεις κληρονομιάς για κινητά περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα εντός αντικειμενικού συστήματος με τις οποίες συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής συμπληρώνονται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη της αποδοχής και υποβάλλονται από τον υπόχρεο σε δήλωση ή τον νόμιμο εκπρόσωπο αυτού με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών TAXISnet.

Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η δήλωση συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο, η υποβολή αυτής από τον υπόχρεο συνεπάγεται την αποδοχή του περιεχομένου της και της ακρίβειας των δηλουμένων από τους κληρονόμους.

Εφόσον ζητείται απαλλαγή πρώτης κατοικίας, η υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης κατά το άρθρο 8 του ν. 1599/1986, ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής.

Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ψηφιακής υποβολής της δήλωσης κληρονομιάς, λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας, η δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.

Τα… «ψιλά γράμματα»
Με τη δήλωση, εφόσον πρόκειται για ακίνητο, συμπληρώνονται τα αντίστοιχα κατά περίπτωση φύλλα υπολογισμού για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων. Εφόσον πρόκειται για επιχείρηση, μερίδες ή μερίδια και μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο μετοχές, συμπληρώνονται και επισυνάπτονται κατά περίπτωση τα έντυπα τα σχετικά με την εφαρμογή της υπό στοιχεία 1031583/253/Α0013/1-4-2003 – ΠΟΛ 1055/2003 (Β’ 477) απόφασης του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών. Για τα λοιπά κινητά περιουσιακά στοιχεία αναγράφεται η αγοραία αξία αυτών. Σε όλες τις δηλώσεις συμπληρώνονται οι τυχόν απαλλαγές, εκπτώσεις ή μειώσεις, αναγράφονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές που έχουν υποβληθεί σε έντυπη μορφή, εφόσον υπάρχουν, καθώς και ο φόρος που βεβαιώθηκε σε κάθε δήλωση και συνυποβάλλονται τα κατά περίπτωση νόμιμα δικαιολογητικά.

Με την υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς εκδίδεται η πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου κατά περίπτωση, που έχει ως τα συνημμένα υποδείγματα 3 και 4, αντίστοιχα, και αποτελεί αναπόσπαστο.

Εφόσον συντάσσεται πράξη αποδοχής κληρονομιάς ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να καταχωρήσει τα στοιχεία αυτής και να την επισυνάψει στην εφαρμογή myPROPERTY εντός 15 εργάσιμων ημερών.
Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. ενημερώνεται ηλεκτρονικά αμέσως μετά την υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς και ελέγχει την ακρίβεια των δηλούμενων και τη συνδρομή των προϋποθέσεων απαλλαγής μέσα σε 60 ημέρες από την υποβολή αυτής.

Πότε καλεί η εφορία τον κληρονόμο
Σε περίπτωση που απαιτούνται πρόσθετα δικαιολογητικά, ο φορολογούμενος καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους φορολογουμένους, για την υποβολή των επιπλέον ζητούμενων δικαιολογητικών εντός 5 εργάσιμων ημερών και εφόσον αυτά δεν μεταβάλλουν την φορολογητέα αξία της δήλωσης, αναρτώνται από τον φορολογούμενο στην εφαρμογή myPROPERTY. Εάν η προσκόμισή τους μεταβάλλει την φορολογητέα αξία, απαιτείται και η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης.



newmoney.gr του Στέλιου Κράλογλου