Αλλάζει ο χάρτης των ρυθμίσεων των ασφαλιστικών χρεών μετά την ενεργοποίηση των δύο νέων μηχανισμών μείωσής τους. Ο ένας είναι η πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων και ο άλλος, η παραγραφή μη βεβαιωμένων οφειλών μετά την παρέλευση της 10ετίας.
Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, δεν θα πρέπει να αποκλείονται βελτιώσεις στο καθεστώς των 24 δόσεων, ανάλογα με την πορεία των αιτήσεων, ενώ, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου βρίσκεται και μία νέα έκτακτη ρύθμιση περισσότερων δόσεων προς την άνοιξη του 2023.
Σύμφωνα με τις εφαρμοστικές εγκυκλίους, οι σημαντικότεροι όροι για κάθε έναn από τους νέους μηχανισμούς μείωσης των χρεών έχουν ως εξής:
Πάγια ρύθμιση 24 δόσεων
Στο πεδίο εφαρμογής των κοινοποιούμενων διατάξεων υπάγονται ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) και τους λοιπούς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, μετά των πάσης φύσεως προσαυξήσεων, προσθέτων τελών, τόκων λόγω μη εμπρόθεσμης καταβολής, προστίμων και λοιπών συνδεδεμένων με αυτές επιβαρύνσεων, οι οποίες έχουν βεβαιωθεί στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).
Όροι της ρύθμισης
Κατόπιν υποβολής αίτησης του οφειλέτη, οι προαναφερόμενες οφειλές δύνανται να ρυθμίζονται και να καταβάλλονται:
- σε 2 έως 24 ισόποσες μηνιαίες δόσεις ή
- σε 2 έως 48 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, εφόσον πρόκειται για οφειλές που βεβαιώνονται μετά από ουσιαστικό έλεγχο.
Επισημαίνεται ότι το ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης της εν λόγω ρύθμισης δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 50 ευρώ.
Το ποσό της κύριας οφειλής που υπάγεται στην παρούσα ρύθμιση επιβαρύνεται από τον μήνα υπαγωγής στη ρύθμιση με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, προσαυξημένο κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες, ετησίως υπολογισμένο.
Ευεργετήματα από τη ρύθμιση – αναγκαστικά μέτρα είσπραξης
Με την υπαγωγή στη ρύθμιση των κοινοποιούμενων διατάξεων, κατά τη διάρκεια αυτής και εφόσον τηρούνται οι όροι αυτής:
- Χορηγείται στον οφειλέτη αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας κατά τις ισχύουσες διατάξεις.
- Παραγράφεται το αξιόποινο και παύει η ποινική δίωξη σε βάρος του οφειλέτη και η σχετική δικογραφία τίθεται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών. Για την τυχόν απώλεια της ρύθμισης, το ΚΕΑΟ υποχρεούται να ενημερώσει αμελλητί, με σχετική βεβαίωση του χρόνου απώλειας της ρύθμισης και του υπολειπόμενου οφειλόμενου χρέους, τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, ο οποίος με πράξη του ανασύρει τη δικογραφία από το αρχείο και συνεχίζει την ποινική διαδικασία.
Ο διανυθείς χρόνος από την παύση της ποινικής διαδικασίας μέχρι τον χρόνο απώλειας της ρύθμισης δεν υπολογίζεται στον χρόνο παραγραφής της πράξης, κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών, περί αναστολής της παραγραφής. Σε περίπτωση ρύθμισης από οφειλέτη που έχει απολέσει ρύθμιση στο παρελθόν για την ίδια οφειλή, αναστέλλεται η ποινική δίωξη σε βάρος του οφειλέτη και αναστέλλεται η παραγραφή του ποινικού αδικήματος, κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών του Ποινικού Κώδικα.
- Αναστέλλεται η εκτέλεση ποινής που έχει επιβληθεί ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, αυτή διακόπτεται.
- Αναστέλλεται η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών ή ακινήτων. Εάν ο οφειλέτης απολέσει το ευεργέτημα της ρύθμισης, τα μέτρα που έχουν ανασταλεί συνεχίζονται.
- Αναστέλλεται ο χρόνος παραγραφής των οφειλών.
Ειδικά για τη διαχείριση της ποινικής διαδικασίας θα ακολουθήσουν σχετικές οδηγίες.
Διαδικασία υπαγωγής στη ρύθμιση
Η αίτηση για υπαγωγή στην παρούσα ρύθμιση υποβάλλεται στις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες ΚΕΑΟ. Ευνόητο είναι ότι οι οφειλέτες θα πρέπει να εγγραφούν/πιστοποιηθούν ως χρήστες των εν λόγω υπηρεσιών σε περίπτωση που δεν είναι ήδη πιστοποιημένοι. Οφειλέτες με αντικειμενική αδυναμία πιστοποίησης, όπως είναι ήδη γνωστό, προκειμένου να καταστούν χρήστες των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ΚΕΑΟ υποβάλλουν σχετικό αίτημα μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας "Αίτημα Εξυπηρέτησης- Ηλεκτρονικό Ραντεβού" στην κατηγορία "Κ.Ε.Α.Ο. > Ταυτότητα Οφειλέτη" στον ιστότοπο του e-Ε.Φ.Κ.Α. Οφειλέτες που τυχόν εξαιρούνται από τη δυνατότητα πιστοποίησης, υποβάλλουν αίτημα υπαγωγής στην αρμόδια υπηρεσία ΚΕΑΟ. Αρμόδια όργανα για την έκδοση της απόφασης υπαγωγής στην παρούσα ρύθμιση είναι οι προϊστάμενοι των Περιφερειακών Υπηρεσιών του ΚΕΑΟ στην κατά τόπο αρμοδιότητα των οποίων ανήκουν οι οφειλές.
Για την υπαγωγή στη ρύθμιση και προκειμένου αυτή να καταστεί ενεργή, θα πρέπει ο οφειλέτης να καταβάλει το ποσό της πρώτης δόσης. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση. Οι επόμενες δόσεις καταβάλλονται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε επόμενου μήνα από τον μήνα υπαγωγής στη ρύθμιση. Καταβολές προς το ΚΕΑΟ διενεργούνται μέσω του Διατραπεζικού Συστήματος (ΔΙΑΣ) με τη χρήση της Ταυτότητας Οφειλέτη την οποία οι οφειλέτες αποκτούν μέσω των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ΚΕΑΟ.
Επισημαίνεται ότι για την καταβολή των δόσεων δεν απαιτείται ιδιαίτερη ειδοποίηση του οφειλέτη.
Απώλεια ρύθμισης
Η απώλεια της ρύθμισης επέρχεται εάν:
- Δεν καταβληθεί εμπρόθεσμα δεύτερη δόση εντός έκαστου δωδεκαμήνου ρύθμισης.
- Δημιουργηθεί νέα οφειλή.
Κατά τη διάρκεια της ρύθμισης επιτρέπεται η καθυστέρηση πληρωμής μιας δόσης ανά δωδεκάμηνο και η καταβολή αυτής γίνεται υποχρεωτικά μέχρι την ημερομηνία καταβολής της επόμενης δόσης με προσαύξηση εκπρόθεσμης καταβολής, η οποία ανέρχεται σε ποσοστό 15% επί του ποσού της δόσης. Η απώλεια της πάγιας ρύθμισης συνεπάγεται:
- την απώλεια των ευεργετημάτων αυτής,
- την κατάσταση ως απαιτητού του συνόλου του υπολοίπου της οφειλής που παραμένει ανεξόφλητο και των αναλογούντων σε αυτό προσαυξήσεων,
- την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής με όλα τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα,
- την απαγόρευση υπαγωγής της οφειλής σε νέα ρύθμιση, μετά τη μη εμπρόθεσμη καταβολή και δεύτερης δόσης εντός του δωδεκαμήνου.
Στην παρούσα ρύθμιση μπορούν, κατόπιν αιτήματός τους, να υπαχθούν οφειλέτες που τηρούν ρύθμιση 12 δόσεων όπως αυτή ίσχυε πριν από την ψήφιση του παρόντος, προκειμένου να επωφεληθούν από τους ευνοϊκούς όρους των νέων ισχυουσών διατάξεων. Η δυνατότητα αυτή, που παρέχεται ήδη μέσω του ΟΠΣ, σύντομα θα παρασχεθεί και μέσω των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ΚΕΑΟ. Μέχρι τότε οι οφειλέτες θα απευθύνονται στις αρμόδιες Υπηρεσίες ΚΕΑΟ αιτούμενοι την απώλεια της προηγούμενης ρύθμισης, ώστε στη συνέχεια να προβούν μέσω των Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ΚΕΑΟ στη νέα ρύθμιση.
Ευνόητο είναι ότι η δυνατότητα παρέχεται αποκλειστικά για οφειλές που έχουν υπαχθεί στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων, δηλαδή σε ρυθμίσεις του ν.4152/2013 που φέρουν ημερομηνία αίτησης έως 28/11/2022.
Ιδιαίτερα στην περίπτωση που το αίτημα αφορά παράλληλη πάγια ρύθμιση, δυνατότητα υπαγωγής στον μεγαλύτερο αριθμό δόσεων, βάσει των νέων διατάξεων, παρέχεται αποκλειστικά για τις οφειλές που είχαν ήδη ενταχθεί στο προηγούμενο σχήμα πάγιας ρύθμισης.
Παραγραφή χρεών
Βάσει της σχετικής διάταξης μειώνεται σε 10 χρόνια -από 20 που ίσχυε μέχρι πρότινος- ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο e-ΕΦΚΑ προκειμένου να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές.
Εάν η απαίτηση του e-ΕΦΚΑ δεν βεβαιωθεί και η οφειλή δεν κοινοποιηθεί στον ασφαλισμένο μέσα σε αυτό το διάστημα, οι οφειλές παραγράφονται. Η διάταξη αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι, αγρότες).
Για την παραγραφή των μη βεβαιωμένων οφειλών δεν απαιτείται αίτηση του ασφαλισμένου. Η διαδικασία παραγραφής των βεβαιωμένων οφειλών γίνεται κεντρικά και μαζικά κάθε έτος από τις υπηρεσίες του KEAO και οι εν λόγω οφειλές δεν θα εμφανίζονται στην καρτέλα του οφειλέτη.
Επιπλέον, οι οφειλές που δημιουργούνται από το 2026 και μετά θα παραγράφονται στα πέντε χρόνια, ώστε οι χρόνοι παραγραφής των ασφαλιστικών οφειλών να προσεγγίζουν αυτές των φορολογικών.
Τονίζεται πως το ενδεχόμενο παραγραφής παύει να ισχύει όταν ο e-ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ -εντός της 10ετίας- ειδοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για την οφειλή: με δικαστικό επιμελητή-κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική ειδοποίηση, εφόσον υπάρξει μέτρο διοικητικής εκτέλεσης για την είσπραξή της (κοινοποίηση ατομικής ειδοποίησης, επιβολή κατάσχεσης επί κινητής/ακίνητης περιούσιας ή απαίτησης εις χείρας τρίτου, προσδιορισμός προγράμματος πλειστηριασμού κ.λπ.) κ.ά.
Επισημαίνεται ότι οι εργαζόμενοι δεν χάνουν τα ασφαλιστικά δικαιώματά τους για οφειλές των εργοδοτών τους κατά το χρονικό διάστημα της περιόδου 2006-2011, που -βάσει της νέας διάταξης- έχουν παραγραφεί.
Τέλος, σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος θέλει να υποβάλλει ένσταση σχετικά με την παραγεγραμμένη οφειλή, μπορεί να το πράξει απευθυνόμενος στην Τοπική Διεύθυνση του e-ΕΦΚΑ στην οποία ανήκει.
Αναλυτικά, τα βασικότερα σημεία της εν λόγω εγκυκλίου έχουν ως εξής:
Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, η αξίωση του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) και των φορέων που εντάσσονται σε αυτόν για την είσπραξη απαιτήσεων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές, υπόκειται σε δεκαετή παραγραφή που αρχίζει από την πρώτη μέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία, ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο οι απαιτήσεις αυτές βεβαιώθηκαν. Η παραγραφή διακόπτεται στις περιπτώσεις περί του καθορισμού των περιπτώσεων διακοπής της παραγραφής των χρηματικών απαιτήσεων του Δημοσίου, καθώς και με την κοινοποίηση πράξης βεβαίωσης, εν ευρεία ή εν στενή εννοία, προς τον υπόχρεο.
Για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που παρασχέθηκε μετά από την 1η.1.2026, η παραγραφή ορίζεται πενταετής.
Απαίτηση, η οποία σύμφωνα με το παρόν έχει υποπέσει σε παραγραφή, δεν λαμβάνεται υπόψη κατά την έκδοση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής που επέχει θέση ασφαλιστικής ενημερότητας.
Η σχετική διάταξη δεν επηρεάζει αξιώσεις που είχαν παραγραφεί πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 (σ.σ. προ της 12ης Μαΐου 2016).
Οφειλές για τις οποίες παρήλθε ο χρόνος παραγραφής στην 20ετία, όπως διαμορφώνεται με τον νέο νόμο, χωρίς να έχει μεσολαβήσει γεγονός που διακόπτει την παραγραφή, θεωρούνται παραγεγραμμένες, ακόμη και αν έχει κοινοποιηθεί ατομική ειδοποίηση ή έχει γίνει καταβολή έναντι της βεβαιωθείσας οφειλής ή η οφειλή έχει υπαχθεί σε ρύθμιση μετά το πέρας του χρόνου παραγραφής. Χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί για την εξόφληση οφειλών που έχουν παραγραφεί, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, δεν αναζητούνται.
Έλεγχοι εργοδοτών που διενεργούνται κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος ή που θα διενεργηθούν προς διερεύνηση καταγγελίας που έχει υποβληθεί μέχρι την 30ή.6.2022 και καλύπτουν περιόδους μισθωτής απασχόλησης από 1ης.1.2006 έως και τις 31.12.2011 ολοκληρώνονται χωρίς βεβαίωση απαιτήσεων εις βάρος του εργοδότη. Από τα ευρήματα των ελέγχων του πρώτου εδαφίου ως προς τα πραγματικά στοιχεία ασφάλισης ενημερώνεται η ασφαλιστική ιστορία των ασφαλισμένων μισθωτών.
Μη μισθωτοί ασφαλισμένοι, οι απαιτήσεις κατά των οποίων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές έχουν υποπέσει σε παραγραφή σύμφωνα με το ν. 4387/2016 (σ.σ. νόμος Κατρούγκαλου), όπως διαμορφώνεται με τον παρόντα νόμο, δικαιούνται, μετά από αίτησή τους, η οποία υποβάλλεται ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης, να ζητήσουν τον συνυπολογισμό, τόσο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξής τους, του συνόλου ή μέρους του ασφαλιστικού χρόνου, για τον οποίο οι αξιώσεις του e-ΕΦΚΑ και των φορέων που εντάσσονται σε αυτόν για την είσπραξη απαιτήσεων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές έχουν παραγραφεί.
Στην περίπτωση του πρώτου εδαφίου, οι αιτούντες οφείλουν να καταβάλουν για τον ασφαλιστικό χρόνο, για τον οποίο αιτούνται να εξαιρεθεί από την παραγραφή, το σύνολο των οφειλομένων ασφαλιστικών εισφορών και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές. Για την έναρξη καταβολής της σύνταξης εφαρμόζεται η διάταξη περί της έναρξης καταβολής σύνταξης σε οφειλέτη.
Η παρούσα διάταξη εφαρμόζεται και επί διαδοχικής ασφάλισης, ακόμα και αν ο τελευταίος ασφαλιστικός φορέας, ο οποίος απονέμει τη σύνταξη, είναι φορέας ασφάλισης μισθωτών.
Συναφής είναι και η εξουσιοδοτική διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 82 του ν. 4997/2022, σύμφωνα με την οποία:
- Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης ορίζονται τρόποι κοινοποίησης στους υπόχρεους των πράξεων βεβαίωσης, των ατομικών ειδοποιήσεων οφειλών και κάθε άλλου εγγράφου σχετικού με τις οφειλές ασφαλισμένων προς τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) πέραν αυτών που ισχύουν κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος.
Με τις προαναφερόμενες διατάξεις επήλθαν σημαντικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο περί παραγραφής, οι οποίες αναλύονται ειδικότερα στη συνέχεια, και επιγραμματικά είναι οι εξής:
* Μειώθηκε ο χρόνος παραγραφής από 20 έτη σε 10 έτη με περαιτέρω μείωση από 1η.1.2026 σε 5 έτη. Η ισχύς του νέου δεκαετή χρόνου παραγραφής ανατρέχει στην ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 4387/2016, δηλαδή στις 12/5/2016, γι’ αυτό και προβλέπεται ότι οι αξιώσεις που είχαν παραγραφεί πριν από την ημερομηνία αυτή δεν επηρεάζονται.
* Στον νέο δεκαετή χρόνο παραγραφής ενοποιούνται οι μέχρι τότε διακριτοί χρόνοι παραγραφής, δηλαδή ο χρόνος παραγραφής για τη βεβαίωση της οφειλής (βεβαίωση εν ευρεία έννοια) και ο χρόνος παραγραφής για την αναγκαστική είσπραξη της οφειλής, και, άρα, ο νέος δεκαετής χρόνος παραγραφής είναι από 12/5/2016 ενιαίος.
* Εισήχθη ρητή απόκλιση από τον κανόνα του δημοσίου λογιστικού ότι δεν παραγράφεται χρηματική απαίτηση του Δημοσίου πριν βεβαιωθεί, καθώς και από τον κανόνα του Αστικού Κώδικα, κατά τον οποίο η παραγραφή λαμβάνεται υπόψη μόνο κατόπιν πρότασης από τον οφειλέτη.
* Προβλέπονται ρητά οι περιπτώσεις οι οποίες επιφέρουν διακοπή παραγραφής με παραπομπή στις διατάξεις του δημόσιου λογιστικού αλλά και με τη ρητή αναφορά ενός πρόσθετου διακοπτικού μέσου, της κοινοποίησης της Πράξης Βεβαίωσης (εν ευρεία εννοία ή εν στενή εννοία). Με την αναφορά αυτή, η επίδοση των Πράξεων Βεβαίωσης Οφειλής και των Ταμειακών Βεβαιώσεων των οφειλών στο ΚΕΑΟ ανάγεται σε μια σημαντική διαδικασία με πολλές συνέπειες για την προάσπιση των συμφερόντων του Φορέα αλλά και για τον καθορισμό των υποχρεώσεων του Φορέα έναντι του διοικούμενου.
* Χορηγείται πλέον Αποδεικτικό Ασφαλιστικής Ενημερότητας ακόμη και εάν υπάρχουν απαιτήσεις του Φορέα οι οποίες έχουν υποπέσει σε παραγραφή.
* Προβλέπεται δυνατότητα καταβολής παραγραφεισών ασφαλιστικών εισφορών και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές, προκειμένου να καλυφθεί ο αντίστοιχος χρόνος ασφάλισης.
* Προβλέπεται η δυνατότητα νέας ρύθμισης, με κανονιστική πράξη, των κοινοποιήσεων των πράξεων που αφορούν, μεταξύ άλλων, και την εν στενή εννοία βεβαίωση της οφειλής.
Χρόνος παραγραφής
Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, η εικοσαετής προθεσμία παραγραφής της αξίωσης του e-ΕΦΚΑ για την είσπραξη μη καταβληθεισών εισφορών καταργείται αναδρομικά από τότε που ίσχυσε και ορίζεται νέος χρόνος παραγραφής ως εξής:
* Σε δεκαετή παραγραφή υπόκεινται οι απαιτήσεις του e-ΕΦΚΑ από μη καταβληθείσες εισφορές χρονικής περιόδου ασφάλισης έως 31/12/2025.
Παράδειγμα:
Η αξίωση του e-ΕΦΚΑ για την είσπραξη οφειλής από μη καταβληθείσες εισφορές:
- μηνών έως και 12/2005 παραγράφηκε την 01η/01/2016, εάν δεν είχε ήδη παραγραφεί έως τότε με βάση τους χρόνους παραγραφής που ίσχυσαν πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016,
- μηνών από 01η/2006 έως και 12/2006 παραγράφηκε την 01η/01/2017,
- μηνών από 01η/2007 έως και 12/2007 παραγράφηκε την 0η1/01/2018,
- μηνών από 01η/2008 έως και 12/2008 παραγράφηκε την 01η/01/2019,
- μηνών από 01η/2009 έως και 12/2009 παραγράφηκε την 01η/01/2020,
- μηνών από 01η/2010 έως και 12/2010 παραγράφηκε την 01η/01/2021,
- μηνών από 01η/2011 έως και 12/2011 παραγράφηκε την 01η/01/2022,
- μηνών από 01η/2012 έως και 12/2012 παραγράφεται την 01η/01/2023,
- μηνών από 01η/2013 έως και 12/2013 παραγράφεται την 01η/01/2024,
- μηνών από 01η/2014 έως και 12/2014 παραγράφεται την 01η/01/2025,
- μηνών από 01η/2015 έως και 12/2015 παραγράφεται την 01η/01/2026,
- μηνών από 01η/2016 έως και 12/2016 παραγράφεται την 01η/01/2027,
- μηνών από 01η/2017 έως και 12/2017 παραγράφεται την 01η/01/2028,
- μηνών από 01η/2018 έως και 12/2018 παραγράφεται την 01η/01/2029,
- μηνών από 01η/2019 έως και 12/2019 παραγράφεται την 01η/01/2030,
- μηνών από 01η/2020 έως και 12/2020 παραγράφεται την 01η/01/2031,
- μηνών από 01η/2021 έως και 12/2021 παραγράφεται την 01η/01/2032,
- μηνών από 01η/2022 έως και 12/2022 παραγράφεται την 01η/01/2033,
- μηνών από 01η/2023 έως και 12/2023 παραγράφεται την 01η/01/2034,
- μηνών από 01η/2024 έως και 12/2024 παραγράφεται την 01η/01/2036.
* Σε πενταετή παραγραφή υπόκεινται οι απαιτήσεις του e-ΕΦΚΑ από μη καταβληθείσες εισφορές χρονικής περιόδου ασφάλισης από 01/01/2026 και μεταγενέστερα.
Ο νέος χρόνος παραγραφής:
* είναι ενιαίος, υπό την έννοια ότι δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ της αποσβεστικής προθεσμίας του δικαιώματος του e-ΕΦΚΑ για καταλογισμό της οφειλής (βεβαίωση υπό ευρεία έννοια) και της παραγραφής του δικαιώματος για είσπραξη της οφειλής (που εκκινεί από τη βεβαίωση της οφειλής εν στενή εννοία), αλλά τίθεται κατά τρόπο ενιαίο, ώστε να καλύπτει τόσο τη βεβαίωση, όσο και την είσπραξη της οφειλής,
* αρχίζει από την πρώτη μέρα του επόμενου έτους εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία και δεν εκκινεί από τη βεβαίωση της οφειλής,
* ο δεκαετής χρόνος παραγραφής ισχύει αναδρομικά από τότε που ίσχυσε αρχικά ο ν.4387/2016, δηλαδή από 12/5/2016, επομένως τυχόν καταλογιστικές πράξεις οι οποίες εκδόθηκαν από τις 12/5/2016 και μεταγενέστερα για εισφορές χρονικών περιόδων ασφάλισης πέραν της προηγηθείσας δεκαετίας, δηλαδή πριν από την 01η/01/2006 για καταλογιστικές πράξεις εκδοθείσες από τις 12/5/2016 και μεταγενέστερα, πριν από την 01η/01/2007 για καταλογιστικές πράξεις εκδοθείσες από 01η/01/2017 και μεταγενέστερα, πριν από την 01η/01/2008 για καταλογιστικές πράξεις εκδοθείσες από 01η/01/2018 και μεταγενέστερα κ.ο.κ., είναι ακυρώσιμες, διότι η απαίτηση του e-ΕΦΚΑ για την είσπραξή τους είχε ήδη παραγραφεί κατά τον χρόνο έκδοσης της καταλογιστικής πράξης. Επιπρόσθετα, προβλέπεται ότι τυχόν διακοπτικά γεγονότα (όπως κοινοποίηση ατομικής ειδοποίησης, καταβολή έναντι της οφειλής, ρύθμιση) τα οποία έλαβαν χώρα μετά τη συμπλήρωση του χρόνου της 10ετούς παραγραφής, δεν λειτουργούν ως διακοπτικά γεγονότα υπό την έννοια ότι δεν αναβιώνουν την παραγραφείσα αξίωση, καθώς και ότι τυχόν χρηματικά ποσά τα οποία έχουν καταβληθεί για την εξόφληση παραγεγραμμένων οφειλών δεν αναζητούνται.
Ο νέος χρόνος παραγραφής των απαιτήσεων του e-ΕΦΚΑ όπως ορίζεται από τις κοινοποιούμενες διατάξεις δεν αφορά τις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Απαιτήσεις κατά του Ελληνικού Δημόσιου
- Απαιτήσεις κατά των ΟΤΑ
- Απαιτήσεις κατά των ΝΠΔΔ
- Απαιτήσεις από αχρεωστήτως καταβληθείσες παροχές και συντάξεις
- Έξοδα Διοικητικής Εκτέλεσης
- Λοιποί καταλογισμοί (πλην ασφαλιστικών εισφορών)
Οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι του e-ΕΦΚΑ, μετά από αίτησή τους, η οποία υποβάλλεται ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης, δύναται να προσμετρήσουν ασφαλιστικό χρόνο (συνολικά ή μέρος αυτού) του οποίου οι αντίστοιχες ασφαλιστικές εισφορές είχαν παραγραφεί, τόσο για θεμελίωση όσο και για προσαύξηση της σύνταξης.
Στις περιπτώσεις αυτές καταβάλλεται το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές.
Για τον υπολογισμό της οφειλής, των ανωτέρω χρονικών διαστημάτων, που έχει ζητηθεί η εξαίρεση από την παραγραφή, θα καταχωρείται εκ νέου ο χρόνος ασφάλισης στο αντίστοιχο μηχανογραφικό σύστημα του π. φορέα (όπου υποστηρίζεται μηχανογραφικά). Τέλος, επισημαίνεται ότι ο χρόνος που έχει παραγραφεί λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό της ορθής ασφαλιστικής κατηγορίας.
Διακοπή παραγραφής
Οι λόγοι διακοπής παραγραφής οι οποίοι ισχύουν για τις απαιτήσεις του Δημοσίου ισχύουν και για τις απαιτήσεις του e-ΕΦΚΑ.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται η παραγραφή διακόπτεται στις περιπτώσεις περί του καθορισμού των περιπτώσεων διακοπής της παραγραφής των χρηματικών απαιτήσεων του Δημοσίου, καθώς και με την κοινοποίηση πράξης βεβαίωσης, εν ευρεία ή εν στενή εννοία, προς τον ασφαλισμένο.
Αυτές είναι:
1. Κατάσχεση κινητής / ακίνητης περιουσίας και απαιτήσεων εις χείρας Τρίτων
2. Πλειστηριασμός με επίσπευση e-ΕΦΚΑ
3. Αναγγελία σε Πτώχευση
4. Αναγγελία σε Πλειστηριασμό Τρίτου
5. Αναγγελία σε Εκκαθάριση
6. Έγγραφή Υποθήκης
7. Πράξεις εκτέλεσης κατά ΚΕΔΕ / Τελεσιδικία Πίνακα Κατάταξης
8. Κοινοποίηση ατομικής ειδοποίησης
9. Κοινοποίηση Πράξης Βεβαίωσης (εν ευρεία και εν στενή έννοια)
10. Καταβολή δόσης ρύθμισης / ποσού έναντι
Οι διοικητικές πράξεις όπου η διακοπή παραγραφής καταχωρείται αυτόματα από το σύστημα είναι ενδεικτικά οι εξής:
- Κατάσχεση κινητού
- Κατάσχεση ακινήτου
- Κατάσχεση εις χείρας τρίτου
- Πρόγραμμα πλειστηριασμού e-ΕΦΚΑ
- Αναγγελία σε πτώχευση
- Περάτωση πτώχευσης
- Αναγγελία σε πλειστηριασμό τρίτου
- Αναγγελία σε εκκαθάριση
- Εγγραφή υποθήκης
- Καταβολή δόσης ρύθμισης
- Καταβολή έναντι
Αναστολή παραγραφής
Δεν προβλέπονται ειδικοί λόγοι αναστολής της παραγραφής των απαιτήσεων του e-ΕΦΚΑ αλλά εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις, οι οποίες προβλέπουν τις κάτωθι περιπτώσεις αναστολής:
Η παραγραφή των απαιτήσεων του Δημοσίου, πλην εκείνων για τις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), αναστέλλεται για τους λόγους που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία.
Η παραγραφή αυτή αναστέλλεται επίσης:
- Για χρονικό διάστημα ίσο με τον χρόνο για τον οποίο είχε χορηγηθεί στον υπόχρεο ή σε συνυπόχρεο, κατά την τελευταία διετία της παραγραφής, αναστολή πληρωμής του χρέους του ή διευκόλυνση τμηματικής καταβολής είτε με νόμο είτε με δικαστική απόφαση είτε με πράξη της αρμόδιας αρχής, που εκδίδεται ύστερα από αίτηση του υπόχρεου, ανεξάρτητα αν έχει συμμορφωθεί ή όχι εν όλω ή εν μέρει ο υπόχρεος.
- Για χρονικό διάστημα ίσο με τον χρόνο κατά τον οποίο έχει εμποδιστεί το Δημόσιο να επιδιώξει την είσπραξη του χρέους με αναγκαστικά μέτρα, λόγω αναστολής εκτέλεσης που έχει χορηγηθεί με διάταξη νόμου. Στις περιπτώσεις αυτές, η παραγραφή συνεχίζεται μετά τη λήξη της αναστολής της και σε καμία περίπτωση δεν συμπληρώνεται πριν περάσει 1 έτος από τη λήξη είτε της αναστολής πληρωμής ή της παραβιάσεως της υποχρέωσης τμηματικής καταβολής, είτε της αναστολής λήψης των αναγκαστικών μέτρων αντίστοιχα. Κατά τη διάρκεια ανηλικότητας του οφειλέτη ή και 2 έτη μετά την ενηλικίωση αυτού, αν η κληρονομία στερείται ενεργητικού, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη κηδεμόνα ή επιτρόπου του ανηλίκου.
Ο χρόνος της παραγραφής κάθε απαίτησης του Δημοσίου παρατείνεται για 2 έτη, σε περίπτωση που ο οφειλέτης κατά την τελευταία διετία του χρόνου της παραγραφής διέμεινε στο εξωτερικό για χρόνο μεγαλύτερο του μηνός, συνεχόμενα ή μη.
Ειδικές περιπτώσεις εκ του νόμου αναστολής της παραγραφής:
* Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών
* Επικύρωση Συμφωνιών Εξυγίανσης/Συνδιαλλαγής:
- Συμφωνία εξυγίανσης ν. 4738/2020
- Συμφωνία εξυγίανσης ν. 3588/2007
- Συμφωνία συνδιαλλαγής ν. 3588/2007
* Ρύθμιση χρεών πτωχών ή υπό εξυγίανση / συνδιαλλαγή οφειλετών
* Ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων ν.3869/2010.
capital.gr του Δημήτρη Κατσαγάνη
