Όπως αναμενόταν, η τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών, επαναφέρει αρμοδιότητες στα δημοτικά συμβούλια, δεν αλλάζει όμως τον τρόπο συγκρότησης των Επιτροπών των Δήμων
Με μισή συμμόρφωση απάντησε ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), σύμφωνα με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές διατάξεις των «νόμων Θεοδωρικάκου».
Με την τροπολογία που ψηφίστηκε στη Βουλή ο Μάκης Βορίδης επιχειρείται η «συμμόρφωση» διά της παρακάμψεως στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικούς τους «νόμους Θεοδωρικάκου» με τους οποίους μεταφέρθηκαν κρίσιμες αρμοδιότητες των δημοτικών συμβουλίων στις Οικονομικές Επιτροπές και Επιτροπές Ποιότητας Ζωής των δήμων αλλά και άλλαξαν τον τρόπο συγκρότησης αυτών των επιτροπών δίνοντας στις δημοτικές αρχές πλασματική υπερπλειοψηφία.
Σύμφωνα και με όσα είπε ο Μ. Βορίδης στη διάρκεια της τελευταίας ανάγνωσης του νομοσχεδίου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, η τροπολογία ναι μεν θα επαναφέρει τις απολεσθείσες αρμοδιότητες στα δημοτικά συμβούλια, αλλά οι συνθέσεις των Επιτροπών «θα διατηρηθούν όπως είχαν συγκροτηθεί με τον προσβληθέντα νόμο».
Επομένως, εδώ τίθεται πραγματικό ζήτημα συμμόρφωσης με την απόφαση του ΣτΕ, δεδομένου ότι το ανώτατο δικαστήριο έχει κρίνει ότι και ο τρόπος συγκρότησης των Επιτροπών παραβιάζει το Σύνταγμα και τις αρχές της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ενώ η αντισυνταγματικότητα επιτείνεται με τη μεταφορά κρίσιμων αρμοδιοτήτων από τα δημοτικά συμβούλια στην Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής των Δήμων.
Επίσης υπάρχουν αρμοδιότητες που η «τροπολογία Βορίδη» δεν επαναφέρει στα δημοτικά συμβούλια, όπως:
α) την αρμοδιότητα για την υποβολή προτάσεων εκ μέρους του δήμου για τη χρηματοδότηση ή επιχορήγηση δράσεων, προγραμμάτων και αντίστοιχων έργων από εθνικούς πόρους, πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή οποιουδήποτε άλλου φορέα και την αποφασιστική αρμοδιότητα της Οικονομικής Επιτροπής, όπου απαιτείται, για την αποδοχή χρηματοδότησης ή επιδότησης ή επιχορήγησης πράξεων που εντάσσονται στα πάσης Φύσεως αναπτυξιακά προγράμματα ή προγράμματα επιχορήγησης. Η συγκεκριμένη αρμοδιότητα ανήκει στο ΔΣ / ΠΣ γιατί τα συγκεκριμένα όργανα είναι αποφασιστικά, ενώ η Οικονομική Επιτροπή έχει εισηγητικό ρόλο. Αν παραμείνει στην Οικονομική Επιτροπή αντίκειται στην λογική, τη φιλοσοφία και την αρχιτεκτονική του «Καλλικράτη».
β) την αρμοδιότητα που αφορά την απόφαση για τους Οργανισμούς Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού. Πιο συγκεκριμένα το άρθρο 90 του ν. 5003 τροποποίησε το άρθρο 4 του ν. 4875/2021 και μετέφερε στην Οικονομική Επιτροπή των Δήμων και Περιφερειών, από τα ΔΣ/ΠΣ, την αρμοδιότητα περί λήψης απόφασης για τη λειτουργία των Αναπτυξιακών Οργανισμών ΤΑ ή των Αναπτυξιακών Ανωνύμων Εταιρειών οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης και ως Οργανισμών διαχείρισης και προώθησης προορισμού.
γ) η αρμοδιότητα, για τις Περιφέρειες, της κήρυξης της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτου για έργα αρμοδιότητας της οικείας περιφέρειας, όταν έχει εκδοθεί πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου περί υπαγωγής της απαλλοτρίωσης στη διαδικασία του άρθρου 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2882/2001 (Α’ 17). Αυτή η αρμοδιότητα πρέπει να επιστραφεί στο ΠΣ γιατί εκεί ανήκει (ν. 3852/2010, άρθρο 163 περ. ε.).
Η «τροπολογία Βορίδη», ενώ δεν αλλάζει τον τρόπο συγκρότησης των δύο Επιτροπών του Δήμου, αλλάζει τη διάρκεια της θητείας της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής. Από διετής γίνεται ετήσια και ορίζεται ότι το δημοτικό συμβούλιο την πρώτη Κυριακή του Ιανουαρίου κάθε έτους εκλέγει μεταξύ των μελών του με μυστική ψηφοφορία τα μέλη της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής. Το ίδιο προβλέπεται και για το άρθρο 5 (Συγκρότηση και εκλογή Οικονομικής Επιτροπής Περιφερειών — Τροποποίηση παρ. 2 και 7 άρθρου 175 ν. 3852/2010). Τα ανωτέρω ισχύουν για τις δημοτικές και περιφερειακές αρχές που θα προκύψουν από τις εκλογές της 8 Οκτωβρίου 2023.
Με άλλα λόγια, ο κ. Βορίδης θεραπεύει μόνο μερικά την αντισυνταγματικότητα των «νόμων Θεοδωρικάκου», τη στιγμή που οι δύο Επιτροπές διατηρούν αρμοδιότητες κρίσιμης σημασίας και ταυτοχρόνως την πλασματική πλειοψηφία της δημοτικής αρχής.
Επισημαίνεται ότι ο νόμος «Κλεσθένης» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος θεσμοθέτησε την απλή αναλογική στην τοπική αυτοδιοίκηση, δεν εφαρμόστηκε ουσιαστικά ποτέ, αφού τροποποιήθηκε αμέσως μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2019, νοθεύοντας τη βούληση του προηγούμενου νομοθέτη.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι, σε συνέχεια της αποφασης του ΣτΕ, οι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις σε πολλούς δήμους έχουν επιλέξει την αποχή από τις Επιτροπές μέχρι να επανασυγκροτηθούν με νόμιμο τρόπο και να αποκατασταθεί ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως είναι και η πρόσφατη περίπτωση της Ανοιχτής Πόλης στον Δήμο της Αθήνας, έχουν προσφύγει στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις κατά αποφάσεων που ελήφθησαν μετά τη 2α Δεκεμβρίου 2022 (ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του ΣτΕ), ενώ σε μία περίπτωση, στον Δήμο Βέροιας, η δημοτική αρχή έχει προβεί εκ νέου σε δημαιρεσίες και έχει συγκροτήσει τις Επιτροπές με βάση τις προβλέψεις του «Κλεισθένη».
Αναμένονται επομένως αντιδράσεις τόσο στην Ολομέλεια της Βουλής, όσο και στο πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης και των παρατάξεων της αντιπολίτευσης για τη «μισή συμμόρφωση» του κ. Βορίδη και της κυβέρνησης στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Με πληροφορίες από left.gr
