Συνεχίζουν να κρατάνε τους τζίρους τους τα ελληνικά σούπερ-μάρκετ παρά την αρνητική πορεία των πωλήσεων σε όγκο φέτος, οι οποίοι ωστόσο βελτιώθηκαν το τελευταίο διάστημα και λόγω του καλαθιού του νοικοκυριού, αλλά και λόγω της έντονης πολιτικής προσφορών που ακολουθούν οι αλυσίδες.
Τον Δεκέμβριο που θεωρείται καθοριστικός μήνας για την κατανάλωση στα σούπερ-μάρκετ η εικόνα κινήθηκε βελτιούμενη καθώς, εκτός από το καλάθι, συνέβαλαν οι έντονες προσφορές που πραγματοποιήθηκαν, καθώς αρκετές αλυσίδες έκαναν στη διάρκεια των Χριστουγέννων εκπτώσεις στα επίπεδα του -25% έως και -30% στα κρασιά, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις προσφορών στα επίπεδα του -40% στον στιγμιαίο καφέ αλλά και έντονες προωθητικές ενέργειες στα παιχνίδια. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα τη σταδιακή αναστροφή της πορείας στα σούπερ-μάρκετ, χωρίς ωστόσο ο όγκος να φτάσει στα περσινά επίπεδα, κάνοντας όμως το πρώτο έντονα αρνητικό τετράμηνο του 2022 να μοιάζει με μία μικρή παρένθεση στη γενικότερη εικόνα της αγοράς, όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς. Ταυτόχρονα, μία σημαντική μερίδα καταναλωτών συνεχίζει να πληρώνει για τις ανατιμήσεις που μετακυλίονται στα ράφια και στα ψυγεία των εγχώριων αλυσίδων.
Ωστόσο, λόγω του ότι οι όγκοι πωλήσεων συνεχίζουν να συμπιέζονται λόγω της μείωσης στη ζήτηση των προϊόντων και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα σούπερ-μάρκετ επιβαρύνονται κατά κύριο λόγο από το ανελαστικό και έντονα αυξημένο κόστος ενέργειας, υπολογίζεται ότι η κερδοφορία τους θα συρρικνωθεί περαιτέρω στη διάρκεια της φετινής χρονιάς. Στέλεχος της αγοράς με γνώση του θέματος εκτίμησε ότι φέτος το ποσοστό καθαρού κέρδους για τα ελληνικά σούπερ-μάρκετ θα κατέλθει περίπου στο 1%, επιστρέφοντας ουσιαστικά στα επίπεδα του 2019. Θυμίζουμε ότι με βάση στοιχεία από το Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ-Μάρκετ, το αντίστοιχο καθαρό περιθώριο του 2021 ήταν στο 2,2% και του 2020 στο 1,96% και το 2019 ήταν 0,98%. Για να αντιληφθούμε τα μεγέθη που σχετίζονται με το ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων αυτήν τη στιγμή, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι στη διάρκεια του έτους η συνολική δαπάνη για όλες τις αλυσίδες σούπερ-μάρκετ της αγοράς, έχει σχεδόν τριπλασιαστεί, κι ενώ υφίστανται οι κυβερνητικές επιδοτήσεις, η έλλειψη των οποίων θα εκτόξευε κατά τουλάχιστον 1,5 φορά επιπλέον το κόστος ενέργειας που καλούνται να πληρώσουν οι επιχειρήσεις σούπερ-μάρκετ.
Σούπερ-μάρκετ τρέχουν με διψήφιο ποσοστό σε τζίρο λόγω πληθωρισμού
Ενδεικτικό της εικόνας που παρουσιάζει αυτήν τη στιγμή η αγορά είναι το γεγονός ότι υπάρχουν αλυσίδες που σε επίπεδο τζίρου τρέχουν αυτή τη στιγμή με ποσοστό άνω του 10%. Τέτοια περίπτωση αποτελεί ο Μασούτης αλλά και ο Σκλαβενίτης, ενώ και ο όμιλος Metro που διαχειρίζεται τα καταστήματα My market, όπως όλα δείχνουν θα κινηθεί σε υψηλότερα επίπεδα του αρχικά υπολογιζόμενου 6%, αγγίζοντας και εκείνος με τη σειρά του σχεδόν διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης του τζίρου στη φετινή χρονιά και σε σύγκριση με το 2021. Ωστόσο ο αυξημένος τζίρος των σούπερ-μάρκετ είναι ένα καθαρά πληθωριστικό αποκύημα, δεδομένου ό,τι η πτώση πωλήσεων σε όγκο για το σύνολο της φετινής χρονιάς κινείται στα επίπεδα του -3% σε σύγκριση με πέρυσι.
Το καλάθι "δουλεύει" κυρίως με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας
Από την άλλη, η ύπαρξη του καλαθιού του νοικοκυριού στην αγορά έχει επιδράσει θετικά στην ενίσχυση της καταναλωτικής κίνησης, των φθηνότερων όμως αγαθών, διότι για να μπορέσουν οι αλυσίδες να σταθούν με αξιώσεις στο τοπίο σκληρού ανταγωνισμού που χαρακτηρίζει την αγορά, έχουν κινηθεί στην ένταξη κυρίως προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, προκειμένου η τιμή του καλαθιού κάθε σούπερ-μάρκετ να εμφανίζεται μειούμενη ή σταθερή παρά την ευρύτερη πληθωριστική επίδραση. Ο λόγος που ο ανταγωνισμός για το καλάθι γίνεται διαρκώς πιο έντονος, είναι και το ότι αποτελεί μία μορφή έμμεσης έκθεσης κάθε αλυσίδας στα μάτια του καταναλωτή, επομένως η εκάστοτε επιχείρηση που εμφανίζει το οικονομικότερο καλάθι είναι εντέλει και η πιο κερδισμένη έναντι των υπολοίπων. Δεν είναι τυχαία, άλλωστε, η αύξηση των ποσοστών πωλήσεων για τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε σχέση με τα επώνυμα, γεγονός που ενισχύει το φαινόμενο του trade down στην ελληνική αγορά, με την προσθήκη φθηνότερων καταναλωτικών αγαθών στην γκάμα ενός σούπερ-μάρκετ, προκειμένου να ανταποκριθεί η κάθε αλυσίδα στην έλλειψη ζήτησης για συγκεκριμένα προϊόντα και με απώτερο σκοπό την ενίσχυση της κίνησης από πλευράς των καταναλωτών. Κατ’ επέκταση το trade down έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση των περιθωρίων κέρδους για της αλυσίδες. Η μεγαλύτερη πάντως ανησυχία της αγοράς εντοπίζεται στο ενδεχόμενο ακόμα και μετά το πέρας της πληθωριστικής κρίσης, να παραμείνει σταθερή η τάση προτίμησης των καταναλωτών για τα φθηνότερα προϊόντα.
Διαρκής αναζήτηση προσφορών στα ράφια από τους Έλληνες καταναλωτές
Σημειώνεται ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας απαρτίζουν το 36% της συνολικής αξίας των πωλήσεων στην αγορά των ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων (FMCGs) στην Ευρώπη (216 δισ. ευρώ), από 34% νωρίτερα φέτος, όπως προκύπτει από σχετικά στοιχεία της εταιρείας μετρήσεων IRI. H ανοδική αυτή πορεία αποδίδεται κατά κύριο λόγο στα τρόφιμα. Επίσης, με βάση πρόσφατα στοιχεία της NielsenIQ, το 29% των καταναλωτών στην Ελλάδα αλλάζει σούπερ-μάρκετ ανάλογα με τις προσφορές που αυτό προσφέρει. Πρόκειται μάλιστα για το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ιστορικά από την εταιρεία και ουσιαστικά φέρνει στο προσκήνιο την διαρκή αναζήτηση για φθηνότερα προϊόντα στο ράφι από πλευράς των Ελλήνων καταναλωτών. Σε κάθε περίπτωση και αυτό το φαινόμενο αποτελεί απόρροια της τρέχουσας κρίσης.
capital.gr τoυ Γιώργου Λαμπίρη
